maandag 14 juli 2025

être imbu de soi-même

erg met zichzelf ingenomen zijn
('doortrokken met zichzelf zijn')

Imbu is het voltooid deelwoord van het werkwoord imboire dat in de zestiende eeuw heel gangbaar was maar tegenwoordig in onbruik is geraakt. Als je het letterlijk probeert te vertalen, krijg je zoiets als 'ingedronken' maar dat heeft tegenwoordig in onze taal een heel andere betekenis. Maar denk aan iets dat helemaal doortrokken wordt (met vocht bijvoorbeeld), zoals een lap stof die in het water wordt gelegd. Die lap - of denk bijvoorbeeld aan een dweil - zuigt al het water in zich op. En zo kun je je figuurlijk ook helemaal van jezelf doortrokken zijn. Dat is de betekenis van de uitdrukking van vandaag.

volgende keer:
doen we alles wat u wilt...

zondag 13 juli 2025

dessins humoristiques : conscience écologique

milieubewustzijn

Pubers zijn gewoon heel milieubewust...

- Nou zeg, Ylan! Komt die lucht van jou?

= Weet je, mama, met de opwarming van de aarde is er binnenkort geen water meer, dus om de planeet te redden, douche ik niet meer.

volgende keer:
gaan we indrinken...


zaterdag 12 juli 2025

dessins humoristiques : banquise

- Moeten we een bank oprichten voor het klimaat?
= Een ijsbank zou niet gek zijn...
ijsbank

Het woordgrapje is ook in het Nederlands te maken, al moet ik toegeven dat ik het woord 'ijsbank' zelf niet kende. In het Nederlands zijn de woorden 'pakijs', 'drijfijs' en met name 'ijsschots' een stuk gebruikelijker...

volgende keer:
onderzoeken we ons milieugeweten...

vrijdag 11 juli 2025

d'ici là il passera bien de l'eau sous les ponts

Voor het zover is, zal er nog heel wat water door de Rijn stromen
('van nu tot dan zal er nog veel water onder de bruggen stromen')

In Frankrijk wordt er een minder precieze geografische locatie aangduid, dus misschien is de prachtige Pont du Gard wel een van de bruggen waar al het water nog onderdoor zal stromen. En daar heeft het water in ieder geval al bijna tweeduizend jaar gestroomd, wat een memorabele tijd is.

volgende keer:
vragen we ons af hoe lang er nog ijsschotsen door de zee drijven...

donderdag 10 juli 2025

de la même farine

één pot nat
('van hetzelfde meel')

Dit wordt van mensen gezegd en is dan niet positief bedoeld. De uitdrukking stamt uit de zestiende eeuw en zou een letterlijke vertaling zijn van het Latijnse citaat ejustem farinae. Volgens een oude traditie bepoederden acteurs hun gezichten met meel. In de zestiende eeuw werd het acteurschap gezien als een oneerbaar beroep en toneelspelers werden dan ook geëxcommuniceerd door de katholieke kerk. Acteurs en andere mensen van laag allooi werden dus als één pot nat gezien, mensen die geen respect waard waren.

volgende keer:
zien we water onder de brug door stromen...

woensdag 9 juli 2025

la pie voleuse

kleptomaan
('de stelende ekster')

Alles wat blinkt valt ten prooi aan de ekster, die het graag toevoegt aan het nest dat hij bouwt. En zo heeft de ekster al snel de reputatie gekregen van een impulsieve dief, met een chic woord kleptomaan. En zo kan iemand die zich niet kan bedwingen om zich iets onrechtmatige eigen te maken een 'stelende ekster', une pie voleuse worden genoemd in het Frans.

volgende keer:
hebben we een melige bijdrage...

dinsdag 8 juli 2025

croiser le fer

de degens kruisen
('het ijzer kruisen')

In de uitdrukking van vandaag zit een metonymia ('het ijzer' voor 'de degens'). Je moet eigenlijk twee dingen kruisen (je armen of in dit geval je degens), dus ooit heeft daar waarschijnlijk wel het oorspronkelijke woord gestaan. In de Middeleeuwen werden conflicten vaak niet met stille diplomatie opgelost maar d.m.v. een duel waarbij de degens gekruist werden.

volgende keer:
hebben we het over eksters...