donderdag 20 maart 2025

faire le saut

de sprong wagen
('de sprong doen')

Bij deze uitdrukking moet ik steeds denken aan een kleine gebeurtenis die ik meemaakte toen ik met een grote groep leerlingen op werkweek was in Oxford. We maakten daar o.a. een wandeling door de Cotswolds en tijdens die wandeling stuitten we op een grote kudde schapen. Het eerste schaap besloot over een hekje te springen waarop - we weten het, als er één schaap over de dam is, volgen er meer - de anderen zijn voorbeeld volgden. Maar het laatste schaap had hekvrees. Het nam steeds een bescheiden aanloopje en weigerde dan plotseling als het voor het hek was aangekomen. Onze leerlingen begonnen het schaapje aan te moedigen en barsten in gejuich uit toen het het schaap uiteindelijk lukte de sprong te wagen.

volgende keer:
gaan we de boel inspecteren...

woensdag 19 maart 2025

faire de la lèche

slijmen / hielenlikken
('lik doen')

We zagen het gebeuren toen de Franse president en de Britse premier op bezoek gingen bij een over het paard getild treiterkind met een narcissuscomplex en we hebben vervolgens gezien wat er gebeurt als je diens hielen niet likt. 

In het Frans kan hiervoor ook de uitdrukking lécher les bottes (lett. 'de laarzen likken') gebruikt worden, hetgeen suggereert dat naast de politiek de militaire wereld ook vol is met (te) grote ego's. Iemand die zich hiervoor leent heet trouwens een lèche-bottes ('laarzenlikker'), niet te verwarren met lèche-vitrines (lett. 'etalagelikken'). Dat doe je als je verlekkerd kijkt naar alles wat in de winkels uitgestald ligt ('kijken, kijken, maar niet kopen').

volgende keer:
wagen we de sprong...

dinsdag 18 maart 2025

en avoir ras-le-bol

er genoeg van hebben / er de buik van vol hebben
('er je gat van vol hebben')

Tegenwoordig is een bol een kom, die in Frankrijk vooral bij het ontbijt gebruikt wordt. Wij zouden er misschien yoghurt in doen, in Frankrijk is het heel gebruikelijk deze ontbijtkom te vullen met koffie of chocolademelk, niet per se omdat de gemiddelde Fransman graag Amerikaanse hoeveelheden koffie drinkt (de rest van de dag leven ze vaak vooral op kleine espresso's), maar misschien ook omdat het formaat zich goed leent om je croissant of je stukje brood erin te dopen. 

Maar daar heeft de bol uit de veel gebezigde uitdrukking van vandaag niets mee te maken. Hij komt uit het argot ('bargoens') van het begin van de twintigste eeuw, waarin bol verwijst naar de twaalfde-eeuwse betekenis van hetzelfde woord, nl. 'anus'. Daar is de gemiddelde huidige spreker zich niet bewust van. Ras kan verschillende betekenissen hebben, zoals 'glad', 'kaal', 'kort', 'vlak' en 'open'. Maar het meest waarschijnlijk is dat het zoiets als 'vol' betekent, zoals in à ras bords wat 'tot aan de rand' betekent. In dat geval heb je dus je anus vol van iets, ik laat het verder aan uw verbeelding over...

volgende keer:
nemen we een likje...

maandag 17 maart 2025

attendre un heureux événement

in blijde verwachting zijn
('op een gelukkige gebeurtenis wachten')
 

In Europa wachten we allemaal - en in Oekraïne zeker - op een gelukkige gebeurtenis, maar de gebeurtenis in kwestie in de uitdrukking van vandaag is de geboorte van een kind. Wij zijn dan in blijde verwachting, in het Frans ben je in verwachting van een blijde gebeurtenis, het komt uiteraard op hetzelfde neer.

Het feit dat een voormalige vriend ons keihard laat vallen heeft ons als Europa in ieder geval dichter bij elkaar gebracht. Laten we hopen dat er uit deze hechtere verhouding iets moois zal groeien...

volgende keer:
hebben we er genoeg van...

zondag 16 maart 2025

dessins humoristiques : signalisation

verkeersborden

Soms is het echt klote om op de verkeersborden te letten!

Grave chiant is echt spreektaal, grave als bijwoord (zou eigenlijk gravement moeten zijn zoals in gravement malade, 'ernstig ziek'), chiant betekent letterlijk 'schijtend'. Het werkwoord komt ook vaak voor in combinatie met faire. Ça fait chier betekent letterlijk 'dat doet schijten', maar wordt gebruikt in de betekenis 'dat is vervelend'.

volgende keer:
zijn we in blijde verwachting...

zaterdag 15 maart 2025

dessins humoristiques : se faire un peu d'argent

een centje bijverdienen

- Papa, mag ik de grasmaaimachine pakken om een beetje geld te verdienen?

- Maar natuurlijk, jongen.

(Te koop).


volgende keer:
volgen we de verkeersregels...

vrijdag 14 maart 2025

enfoncer le clou

inhameren / inwrijven
('de spijker inslaan')

Mij moet je het niet laten doen, want die spijker zit gegarandeerd scheef of ik heb een blauwe duim, maar ook iemand die wel een linker- en rechterhand heeft, moet meestal meerdere keren op een spijker slaan voordat hij er netjes in zit. Dat herhaaldelijk inhameren staat figuurlijk voor het maar blijven aandringen op iets of het blijven benadrukken van iets waar de persoon in kwestie misschien helemaal niet op zit te wachten.

volgende keer:
proberen we wat geld te verdienen...