raconter des craques

liegen dat je barst / uit je nek lullen
('barsten vertellen')

Als je in het Frans liegt, kun je salades vertellen (raconter des salades) of je kunt net als in onze taal liegen dat je barst. De herkomst is echter een andere. Het woord craque is een onomatopee ofwel klanknabootsing en zou in dit geval komen van de valkenjacht. Het zou het geluid weergeven van een snavel die open en dicht gaat en die betekenisloos is. Iemand die raconte des craques zegt dus betekenisloze dingen ofwel lult uit zijn nek.

volgende keer:
volgt na mijn reis door Zweden, begin mei.

ne pas faire de mal à une mouche

geen vlieg kwaad doen

In onze beide talen noemen we een heel goedwillend persoon die niets kwaads in de zin heeft iemand die (nog) geen vlieg kwaad kan doen. Maar is dat eigenlijk niet een heel discutabel uitgangspunt, dat je juist zou verwachten dat mensen hun agressie botvieren op kleine onschuldige wezens die zich niet kunnen verweren?...

volgende keer:
liegen we dat het kraakt...

chercher des poux

spijkers op laag water zoeken / op iemand zitten te vitten / haarkloven / ruzie zoeken
('luizen zoeken')

Onder apen is vlooien zoeken een sociale bezigheid, maar in de uitdrukking van vandaag gaat het om het pietepeuterig zoeken naar oneffenheden, naar kleine probleempjes die onder het oppervlak verborgen liggen. Daarmee kun je iemand het doelwit maken van onterecht gevit en dat zou uiteindelijk zelfs tot ruzie kunnen leiden. Het gaat natuurlijk terug naar de tijd waar er vaak luizen werden gevonden in het hoofdhaar van kinderen en volwassenen (meestal moeders) heel zorgvuldig te werk moesten gaan en alle haarwortels moesten uitkammen op zoek naar de kleine parasieten die voor veel overlast konden zorgen.

volgende keer:
doen we niemand een vlieg kwaad...

traverser la rue pour trouver du bouleau

de straat oversteken om berk te vinden

'We hebben een plek in Macronië gevonden waar je alleen maar de straat over hoeft te steken om berk te vinden.'

In het Nederlands werkt de woordspeling minder goed dan in het Frans. 'Berk' en 'werk' lijken wel op elkaar, maar bouleau en boulot spreek je exact hetzelfde uit.

Op 15 september 2018 sprak Macron op het Elysée met een 25-jarige man die klaagde ondanks al zijn inspanningen geen werk te vinden in de bos- en tuinbouw. Macron antwoordde: Vous faites une rue, vous allez à Montparnasse, vous faites la rue avec tous les cafés et les restaurants... Franchement, je suis sûr qu'il y en a un sur deux qui recrute en ce moment. Allez-y !' ('Ga de straat in, ga naar Montparnasse, loop de straten door met alle cafés en restaurants... Eerlijk gezegd weet ik zeker dat een op de twee mensen aanneemt momenteel. Pak je kans!' En hij voegde eraan toe: Il y a des métiers qui nécessitent des compétences particulières. Quand les gens ne les ont pas, on les forme. C'est pour ça qu'on investit. Mais après, il y a des tas de métiers. Il faut y aller ! Maintenant, hôtels, cafés, restaurants, je traverse la rue, je vous en trouve ! Ils veulent simplement des gens qui sont prêts à travailler, avec les contraintes du métier. ('Er zijn beroepen die speciale competenties vereisen. Wanneer mensen die niet hebben, worden ze opgeleid. Maar dan zijn er heel veel beroepen. Je moet ervoor gaan! Als ik nu kijk naar hotels, cafés en restaurants, dan hoef ik alleen maar de straat over te steken en ik vind een baan! Ze willen gewoon mensen die bereid zijn om te werken, er is een tekort aan medewerkers.')

De tuinder bedankte de president en schudde hem de hand.

volgende keer:
zijn we luizenmoeder...

t'es qui là ?

wie ben jij nou weer?

'Wilt u een aperitief?'

- Tequila!

- Nou eh, de serveerster!

Dit lijkt een compleet absurde conversatie, tot je begrijpt dat je Tequila net zo uitspreekt als T'es qui, là ? ofwel: 'Wie ben jij nou weer?"

volgende keer:
gaan we op zoek naar werk...

de fond en comble

geheel en al / totaal
('van bodem tot top')

Denk bij fond aan ons woord 'fundament' en bij comble aan 'cumulus' en 'cumulatief'. Van de grond tot aan het plafond heb je de gehele ruimte van een bouwwerk beschreven. De uitdrukking is tamelijk formeel. In de boektitel zit trouwens nog een spel met woorden: le ski de fond betekent 'langlaufen'. 

volgende keer:
nemen we een aperitiefje...

danse du scalp

vreugdedansje
('scalpdans)

Nu Trump plotseling zijn tarieven weer grotendeels in de ijskast heeft gelegd, zullen sommigen misschien een vreugdedansje uitvoeren, anderen hun adem inhouden en wij allemaal dansen op de vulkaan.

Trump - met zichzelf ingenomen als hij is - lijkt voortdurend een vreugdedansje uit te voeren en wij hebben het nakijken bij zoveel kwaadaardige absurditeit, verbijsterd dat we ons zo afhankelijk hebben laten maken van een dreinende pestende psychopatische peuter met een narcissuscomplex. 

De uitdrukking van vandaag is voor het eerst opgetekend in 1845 en verwijst naar een dans die door native Americans werd uitgevoerd rondom slachtoffers die gescalpeerd zouden gaan worden. Wij verkopen onze huid nu aan één Amerikaan die niet eens kan dansen...

volgende keer:
gaan we over de top...

boire du petit lait

in zijn nopjes zijn / met zichzelf ingenomen zijn
('kleine melk drinken')

De eerste versie van deze uitdrukking was avaler doux comme lait ('zoet als melk slikken'); dat werd gewoon boire du lait ('melk drinken') en petit ('klein') werd pas in de twintigste eeuw toegevoegd. Het gaat dus om de aangename zoetheid van melk die kennelijk nog wordt versterkt door het schattige verkleinwoordje. Het wordt gezegd voor iemand die zich gevleid voelt of sterker die zich graag gevleid voelen en dus met zichzelf ingenomen zijn.

volgende keer:
voeren we een dansje uit...

battre la semelle

stampvoeten / trappelen / ijsberen
('de zool slaan')

Het gaat hier eigenlijk om loopbewegingen te maken zonder van je plaats te komen ('trappelen, stampvoeten') of zonder een bepaald loopdoel te hebben ('ijsberen') bijvoorbeeld omdat je op iemand staat te wachten of omdat je het koud hebt. In de twaalfde eeuw was er nog wel van enig doel sprake, al was dat doel niet altijd even duidelijk. Het betekende toen 'zwerven, landlopen'. In de negentiende eeuw kwam daar de betekenis 'trappelen van de kou' bij.

volgende keer:
drinken we een klein beetje melk...

asperge montée

lange slungel / bonenstaak
('opstaande asperge')

Het gaat ineens zo hard met de lente, zou het aspergeseizoen zelfs al binnenkort aanbreken?
Asperges staan overeind in de aarde en zijn lang en mager. De vergelijking met een lange slungel is net als die met een bonenstaak snel gemaakt.

volgende keer:
slaan we met onze zolen...

dessins humoristiques : terrain fermé

afgesloten baan

We wilden vanmiddag gaan jeu-de-boulen, maar helaas was de baan afgesloten.

volgende keer:
begint het aspergeseizoen (heel vroeg)...

dessins humoristiques : téléphoner avec sa femme

bellen met je vrouw

Eigenlijk is het wel schokkend hoeveel man/vrouw-grapjes ik steeds weer vind. Misschien maar goed dat ik geen lid ben van de straight community...

'U staat nu al 30 minuten de telefooncabine te bezetten zonder een woord te zeggen!'

- Ik heb mijn vrouw aan de lijn.

'Oh...'

volgende keer:
sluiten we een gebied af...

beaucoup de bruit pour rien

veel gedoe om niks
('veel lawaai voor niets')

Deze titel van een comedie van Shakespeare (much ado about nothing) zou de lijfspreuk kunnen zijn van minister Faber die voortdurend stof doet opwaaien met haar uiterst domme en kwetsende opmerkingen en ondertussen niets maar dan ook niets teweegbrengt om de samenleving vooruit te helpen, integendeel. Hoe diep moeten we nog zinken?...

volgende keer:
bellen we naar huis...

dur à avaler

moeilijk te geloven / moeilijk te verteren
('moeilijk te slikken')

'Soms moeten we een meloen doorslikken omdat we onze coalitiegenoten ons woord hebben gegeven' zei de leider van de Christenunie Gert-Jan Segers op een partijcongres in 2018. 
Dat is niet moeilijk, dat is zelfs onmogelijk. Door de overdrijving wordt het in ieder geval voor iedereen duidelijk hoe lastig het voor je is om iets te doen. In de politiek wordt het voortdurend gedaan en dat is voor anderen dan vaak weer moeilijk te slikken...

volgende keer:
is er veel gedoe om niks...

toutes affaires cessantes

onverwijld / met voorrang
('alle zaken stoppend')

Wij kunnen zeggen dat we alles uit onze handen laten vallen om iets aan te pakken dat even absolute voorrang heeft. Alle lopende zaken houden even op in zo'n geval. De uitdrukking werd voor het eerst opgetekend in La Fontaines (ja, daar hebben we hem weer!) fabel Le faiseur d'oreilles et le raccomodeur de moules.

volgende keer:
moeten we een meloen slikken...

retenir son souffle

zijn adem inhouden

De uitdrukking kwam voor het eerst voor in Shakespeares De koopman van Venetië (1605)* en laat zich gemakkelijk uitleggen. Je kunt even ophouden met ademen als je gespannen bent over wat er gaat gebeuren in een onverwachte situatie. Inmiddels kan de uitdrukking ook ironisch gebruikt worden, als er van geen enkele spanning sprake is.

*Shylock to Antonio:
Or / Shall I bend low and in a bondman’s key, /
With bated breath and whispering humbleness, Say this; / ‘Fair sir, you spit on me on Wednesday last; / You spurn’d me such a day; another time / You call’d me dog; and for these courtesies /
I’ll lend you thus much moneys’?

volgende keer:
houdt alles op...

pied au plancher

plankgas
('voet op de vloer')

Le plancher is 'de (planken) vloer', dus als je met je voet het pedaal in de auto tot de carrosserie (voor je gevoel dus tot de vloer) indrukt, geef je daarmee de auto de opdracht maximaal te accelereren. Dit beeld is gemakkelijk te exponeren naar andere situaties waarin snelheid van handelen van belang is.

volgende keer:
houden we onze adem in...

 

dessins humoristiques : suppositoire

zetpil

'Als mijn zetpil in mijn oor zit, waar is dan mijn gehoorapparaat?'

volgende keer:
zetten we een voet aan de grond...

dessins humoristiques : support informatique

ict-hulp

"Hallo, ik ben van de ict-hulp. Ik ben er om al uw cookies te verwijderen."

volgende keer:
zetten we een zetpil...

ne pas être à la noce

je plezier wel op kunnen
('niet op de bruiloft zijn')

In eerste instantie lijkt de uitdrukking misschien te betekenen dat je 'niet van de partij' bent en dat komt dan wellicht ook omdat je geen uitnodiging hebt gekregen. Je kunt in ieder geval niet aan de festiviteiten deelnemen en kunt je plezier wel op. Je bevindt je in een penibele situatie.

volgende keer:
roepen we ICT-hulp in...

jeter un froid

een gesprek doen stilvallen / een domper
('een kilte gooien')

Zelfs een roepende in de woestijn kan een gesprek doen stilvallen als je het plaatje moet geloven. Als je plotseling een moment van gêne of malaise veroorzaakt waardoor een discussie stilvalt, heet dat in het Frans dat je een 'kilte neergooit'. Het gaat meestal om iets dat helemaal niet past in de sfeer van het gesprek, bijvoorbeeld een macaber bericht terwijl iedereen in een vrolijke stemming is.

volgende keer:
moeten we een bruiloft afzeggen...

le mieux est l'ennemi du bien

perfectie is de vijand van het goede
('het beste is de vijand van het goede')

'Alles waar 'te' voor staat is niet goed' hoor je nogal eens in ons land waarin een zesjescultuur heerst en het onwenselijk is om met je kop boven het maaiveld te komen. Dat is in sommige andere maatschappijen wel anders, in Oost-Azië bijvoorbeeld, maar ook wel in de Franse cultuur waar bijvoorbeeld per schoolvak een classement wordt bijgehouden van de beste tot en met de slechtste leerling en prijzen worden uitgeloofd aan de leerlingen met de beste resultaten. Maar ook daar beseft men dat perfectionisme niet altijd leidt tot goede dingen. Denk aan de driesterrenkok die zich van het leven beroofde toen hij zijn drie Michelinsterren niet wist te behouden. De uitdrukking dateert uit de achttiende eeuw en betekent dan ook dat je iets wat goed is kunt verpesten door het nog verder te willen vervolmaken. Hij wordt wel toegeschreven aan Montesquieu, maar dan is hij niet helemaal correct geciteerd. Het juiste citaat is namelijk le mieux est le mortel ennemi du bien - nog krachtiger dus, nl. 'het beste is de dodelijke vijand van het goede'. 

volgende keer:
voelen we een plotselinge kilte...

cracher en l'air

praatjes vullen geen gaatjes / praten maar niks doen
('in de lucht spugen')

Je kan wel van alles zeggen, maar zolang je er niet naar handelt, is dat zinloos, alsof je in de lucht spuugt. Het enige wat er dan gebeurt is dat die spuug op jezelf terugvalt en je bent geen stap verder gekomen.

volgende keer:
zijn we te perfectionistisch...

jusqu'à la gauche

helemaal / diep
('tot links')

Is Macron nou rechts of links? In Nederland is momenteel ook veel discussie over hoe links weer op kan staan tegen het rechtse populisme. Moet het zich verenigen of niet? Maar in de uitdrukking van vandaag gaat het niet om de politiek. Het betekent 'tot het eind (lees: de dood) toe en komt uit de militaire wereld. Misschien heeft het te maken met de uitdrukking passer l'arme à gauche (als een geweer opnieuw geladen moest worden, moest een soldaat zijn geweer links vasthouden en riskeerde hij ondertussen doodgeschoten te worden), dat 'doodgaan' betekent.

volgende keer:
spugen we in de lucht...

dessins humoristiques : sous-marin

onderzeeër

Om officier te worden, moet je onderofficier zijn geweest.
Om marinier te worden, is het niet nodig om onderzeeër te zijn geweest.

Tja, weer zo'n onvertaalbaar woordgrapje in het Frans... of lukt het u?

volgende keer:
gaan we naar links...

dessins humoristiques : souris !

cheese!

'Cheese !'

'Waar?!'

Dit taalgrapje zou in het Engels nog vertaald kunnen worden door een muis op het tafeltje te plaatsen, maar in het Nederlands komt het niet over. Het gaat om de overeenkomst tussen de werkwoordsvorm souris ('glimlach') en het zelfstandig naamwoord souris ('muis'). Nu wordt het begrijpelijk dat de dommelende kat plotseling opschrikt.

Overigens zeggen ze in Frankrijk niet cheese als je moet glimlachen voor de camera maar ouistiti! Sommigen van ons kennen dat misschien alleen als een puzzelwoord, maar het is een kleine Amerikaanse aapachtige, verwant aan het spookdiertje...

volgende keer:
gaan we onderwater...

inspecteur des travaux finis

achterbankdokter / achterafinspecteur
('inspecteur van voltooide werken')

Als je een nieuwbouwhuis betrekt komt er voordat je de sleutel wordt overhandigd een bouwinspecteur langs die de nieuwopgleverde woning checkt op mogelijke bouwfouten. De inspecteur heeft zelf niet aan de bouw bijgedragen. En dat is dan ook de figuurlijke betekenis van de uitdrukking: iemand die zelf niet aan iets heeft meegewerkt maar wel (vanaf de achterbank, vandaar de 'achterbankdokter') een heleboel kritiek levert. Het kan ook gebruikt worden voor iemand die zijn of haar kritiek niet op tijd levert, dus tijdens het proces, maar pas na afloop, als er niets meer veranderd kan worden.

volgende keer:
lachen we voor de foto...

faire le saut

de sprong wagen
('de sprong doen')

Bij deze uitdrukking moet ik steeds denken aan een kleine gebeurtenis die ik meemaakte toen ik met een grote groep leerlingen op werkweek was in Oxford. We maakten daar o.a. een wandeling door de Cotswolds en tijdens die wandeling stuitten we op een grote kudde schapen. Het eerste schaap besloot over een hekje te springen waarop - we weten het, als er één schaap over de dam is, volgen er meer - de anderen zijn voorbeeld volgden. Maar het laatste schaap had hekvrees. Het nam steeds een bescheiden aanloopje en weigerde dan plotseling als het voor het hek was aangekomen. Onze leerlingen begonnen het schaapje aan te moedigen en barsten in gejuich uit toen het het schaap uiteindelijk lukte de sprong te wagen.

volgende keer:
gaan we de boel inspecteren...

faire de la lèche

slijmen / hielenlikken
('lik doen')

We zagen het gebeuren toen de Franse president en de Britse premier op bezoek gingen bij een over het paard getild treiterkind met een narcissuscomplex en we hebben vervolgens gezien wat er gebeurt als je diens hielen niet likt. 

In het Frans kan hiervoor ook de uitdrukking lécher les bottes (lett. 'de laarzen likken') gebruikt worden, hetgeen suggereert dat naast de politiek de militaire wereld ook vol is met (te) grote ego's. Iemand die zich hiervoor leent heet trouwens een lèche-bottes ('laarzenlikker'), niet te verwarren met lèche-vitrines (lett. 'etalagelikken'). Dat doe je als je verlekkerd kijkt naar alles wat in de winkels uitgestald ligt ('kijken, kijken, maar niet kopen').

volgende keer:
wagen we de sprong...

en avoir ras-le-bol

er genoeg van hebben / er de buik van vol hebben
('er je gat van vol hebben')

Tegenwoordig is een bol een kom, die in Frankrijk vooral bij het ontbijt gebruikt wordt. Wij zouden er misschien yoghurt in doen, in Frankrijk is het heel gebruikelijk deze ontbijtkom te vullen met koffie of chocolademelk, niet per se omdat de gemiddelde Fransman graag Amerikaanse hoeveelheden koffie drinkt (de rest van de dag leven ze vaak vooral op kleine espresso's), maar misschien ook omdat het formaat zich goed leent om je croissant of je stukje brood erin te dopen. 

Maar daar heeft de bol uit de veel gebezigde uitdrukking van vandaag niets mee te maken. Hij komt uit het argot ('bargoens') van het begin van de twintigste eeuw, waarin bol verwijst naar de twaalfde-eeuwse betekenis van hetzelfde woord, nl. 'anus'. Daar is de gemiddelde huidige spreker zich niet bewust van. Ras kan verschillende betekenissen hebben, zoals 'glad', 'kaal', 'kort', 'vlak' en 'open'. Maar het meest waarschijnlijk is dat het zoiets als 'vol' betekent, zoals in à ras bords wat 'tot aan de rand' betekent. In dat geval heb je dus je anus vol van iets, ik laat het verder aan uw verbeelding over...

volgende keer:
nemen we een likje...

attendre un heureux événement

in blijde verwachting zijn
('op een gelukkige gebeurtenis wachten') 

In Europa wachten we allemaal - en in Oekraïne zeker - op een gelukkige gebeurtenis, maar de gebeurtenis in kwestie in de uitdrukking van vandaag is de geboorte van een kind. Wij zijn dan in blijde verwachting, in het Frans ben je in verwachting van een blijde gebeurtenis, het komt uiteraard op hetzelfde neer.

Het feit dat een voormalige vriend ons keihard laat vallen heeft ons als Europa in ieder geval dichter bij elkaar gebracht. Laten we hopen dat er uit deze hechtere verhouding iets moois zal groeien...

volgende keer:
hebben we er genoeg van...

dessins humoristiques : signalisation

verkeersborden

Soms is het echt klote om op de verkeersborden te letten!

Grave chiant is echt spreektaal, grave als bijwoord (zou eigenlijk gravement moeten zijn zoals in gravement malade, 'ernstig ziek'), chiant betekent letterlijk 'schijtend'. Het werkwoord komt ook vaak voor in combinatie met faire. Ça fait chier betekent letterlijk 'dat doet schijten', maar wordt gebruikt in de betekenis 'dat is vervelend'.

volgende keer:
zijn we in blijde verwachting...

dessins humoristiques : se faire un peu d'argent

een centje bijverdienen

- Papa, mag ik de grasmaaimachine pakken om een beetje geld te verdienen?

- Maar natuurlijk, jongen.

(Te koop).

volgende keer:
volgen we de verkeersregels...

enfoncer le clou

inhameren / inwrijven
('de spijker inslaan')

Mij moet je het niet laten doen, want die spijker zit gegarandeerd scheef of ik heb een blauwe duim, maar ook iemand die wel een linker- en rechterhand heeft, moet meestal meerdere keren op een spijker slaan voordat hij er netjes in zit. Dat herhaaldelijk inhameren staat figuurlijk voor het maar blijven aandringen op iets of het blijven benadrukken van iets waar de persoon in kwestie misschien helemaal niet op zit te wachten.

volgende keer:
proberen we wat geld te verdienen...

saumon à l'oseille

zalmsnip
('zalmsnip')

Op 1 januari 1998 kregen alle Nederlandse huishoudens een lastenverlichting van 100 gulden (ongeveer 45 euro) per jaar per huishouden. Deze meevaller werd de 'zalmsnip' genoemd. Op een briefje van honderd gulden stond een vogel, een snip, afgebeeld en de minister van Financiën in het kabinet-Kok die verantwoordelijk was voor deze lastenverlichting was Gerrit Zalm. 

Ik moest daaraan denken toen ik deze foto zag. In het Frans is er sprake van een ander woordspelletje, nl. met het woord oseille dat eigenlijk een kruid aanduidt dat in het Nederlands 'zuring' heet. Een bekend Frans gerecht is saumon à l'oseille ('zalm met zuring'). Maar in de Franse volkstaal is oseille ook een woord voor 'poen'. En dan ziet het gerecht er ineens heel anders uit...

volgende keer:
slaan we de spijker op zijn kop...

se taper la tête contre le mur

tegen een muur op lopen
('met het hoofd tegen de muur stoten'

Als je zonder succes grote inspanningen verricht om iets te bereiken, kun je het gevoel krijgen dat je tegen een onzichtbare muur op loopt die je verhindert verder te lopen. Een oudere versie die dateert uit de zeventiende eeuw - donner de la tête contre les murs -  roept het beeld op van iemand die deze nutteloze inspanningen willens en wetens verricht. Zo iemand wordt niet verrast door een (onzichtbare) muur, maar stoot er zelf moedwillig zijn hoofd tegen, vermoedelijk wetend dat het niets anders dan frustratie en een flinke hoofdwond zal opleveren...

volgende keer:
eten we zalmsnip...

fumer le calumet de la paix

de vredespijp roken

Het zal iedereen wel bekend zijn dat deze uitdrukking verwijst naar een ritueel onder native Americans. Het ritueel werd gebezigd voor diplomatieke doeleinden en om de vrede te bewaren tussen verschillende stammen. Daarvoor werd tabak of een ander kruid gerookt in een zorgvuldig gedecoreerde pijp die in het Frans calumet of pétunoir wordt genoemd. In aanwezigheid van andere stamleden werd zo de eenheid binnen een stam versterkt of de banden tussen verschillende stammen aangehaald, weer eens wat anders dan bondgenoten op een hufterige wijze in hun hemd zetten (en vervolgens hopen op de Nobelprijs voor de vrede)...

volgende keer:
lopen we tegen een muur op...

le bout du tunnel

(er is) licht aan het eind van de tunnel 
('het eind van de tunnel')

Het presidentschap van Trump is nog maar net begonnen en ook al heeft hij niet het eeuwige leven, het is moeilijk op dit moment licht te zien aan het eind van de tunnel. In de Franse uitdrukking is de verwachting nog lager gespannen: daar hoef je niet eens licht te zien aan het eind van de tunnel, alleen het zien van het eind van de tunnel geeft al hoop, ook al is het daar nog altijd donker en somber. Daar zullen we het mee moeten doen. Die tunnel zijn we nog lang niet uit, maar we kunnen ons in ieder geval alvast koesteren in het lentezonnetje...

volgende keer:
roken we de vredespijp...

dessins humoristiques : pain perdu

verdwaald brood

Dit brood is de weg kwijt, het is terecht gekomen in een plas melk met ei en kaneel. Pain perdu (letterlijk 'verloren' of 'verdwaald' brood) is namelijk de Franse benaming voor een 'wentelteefje'.

volgende keer:
zien we licht aan het eind van de tunnel...

procrastination

procrastinatie

Morgen krijgt u de definitie...

volgende keer:
verliezen we brood...

aimable comme une porte de prison

grof / ijskoud / onvermurwbaar
('vriendelijk als een gevangenisdeur')

Ach, die deur kan er zelf ook niets aan doen, maar wie hem moet passeren zal het zware gevaarte in de kille omgeving van de gevangenis inderdaad niet als aangenaam ervaren.

volgende keer:
stellen we uit tot morgen...

entre deux feux

tussen twee vuren

Met de man wiens naam ik niet meer wil noemen aan de knoppen in het Witte Huis bevinden Oekraïne en daarmee heel Europa zich plotseling tussen twee vuren, niet bepaald een comfortabele positie, zoals dat volgens de cartoon ook in Ivoorkust niet het geval was. 
De uitdrukking bestaat sinds de zeventiende eeuw, toen vuurwapens een grote rol gingen spelen in de Europese landen.

volgende keer:
gaan we naar de gevangenis...

se coucher avec les poules

met de kippen op stok gaan
('met de kippen naar bed gaan')

Als we vroeg naar bed gaan, volgen wij in onze uitdrukking de kippen. In de Franse uitdrukking klinkt het alsof wij de kippen uitnodigen met ons het bed te delen, maar het gaat er natuurlijk om dat we voor ons doen erg vroeg gaan slapen, nl. meteen bij zonsondergang.

volgende keer:
bevinden we ons tussen twee vuren...

les bons comptes font les bons amis

goede afspraken maken goede vrienden
('goede rekeningen maken goede vrienden')

... totdat een van die (valse) vrienden die afspraken gewoon aan zijn laars lapt omdat hij niet in vriendschappen gelooft maar alleen in (af)rekeningen. De uitdrukking lijkt wat dat betreft de ontwikkelingen in de maatschappij gevolgd te hebben. Aanvankelijk betekende het dat een vriendschap niet duurzaam kon zijn zonder loyaliteit en eerlijkheid. Tegenwoordig wordt de uitdrukking vooral transactioneel gebruikt: als er sprake is van (geldelijke) schulden, komt dat de vriendschap niet ten goede.

Hoe dan ook, kies je vrienden goed, en word niet afhankelijk van ze als ze onbetrouwbaar blijken...

volgende keer:
gaan we met de kippen op stok...

encore heureux !

gelukkig maar / maar goed dat / nog een geluk dat
('nog gelukkig')

Het is een beetje een variatie van 'ieder nadeel heb zijn voordeel' en probeert in te zoomen op een positief aspect in een negatieve situatie. Vaak wordt encore heureux ('gelukkig maar!') aangevuld met het voegwoord que en dat laat het zich vertalen als 'maar goed dat...' of 'nog een geluk dat...'.

Maar goed dat we in Europa leven?

volgende keer:
maken we goede afspraken...

dessins humoristiques : mot de passe incorrect

wachtwoord onjuist

Ik heb 'onjuist' als wachtwoord gekozen. Als ik me vergis, krijg ik te lezen: 'Uw wachtwoord is onjuist'.

Handig toch?

volgende keer:
zijn we nog gelukkig...

l'oiseau vole

een vogel vliegt

Een vogel vliegt (vole), en een dief steelt (vole) ook. Maar het verschil tussen de twee is dat een vogel een nest bouwt (fait son nid) en een nief zijn daad ontkent (nie son fait).

Het spreekt voor zich dat fait son nid en nie son fait exact hetzelfde klinken...

volgende keer:
bedenken we een goed wachtwoord...

baigner dans son sang

baden in het bloed
('baden in zijn bloed')

Zelf neem ik iedere dag een bad (maar uit schuldgevoel voor mijn ecologische voetafdruk recycle ik vervolgens het badwater zowel voor het scheren als voor het toilet) en daarmee ziet 'baden in bloed' er voor mij wel heel luguber uit. Voor veel anderen is de douchescène uit Psycho al luguber genoeg.

Er bestaat nog een andere versie van deze uitdrukking in het Frans die zo mogelijk nog extremer is: nager dans son sang. Er moet wel een enorm bloedbad worden aangericht wil je er baantjes in kunnen trekken...

volgende keer:
gaan we vliegen als een vogel...

dessins humoristiques : sans les mains

zonder handen

- Zonder handen!

- Zonder voeten!

- Zonder tanden!

Wees voorzichtig vandaag...

volgende keer:
richten we een bloedbad aan...

cuver son vin

zijn roes uitslapen
('zijn wijn laten gisten')

Het ziet er vaak maar een beetje smerig en schimmelig uit, de plekken waar wijnen gemaakt worden en rijpen. En als je het product van dit rijpingsproces eenmaal in overvloed tot je hebt genomen, moet je ook geduldig afwachten tot de nadelige effecten ervan op je lichaam weer zijn verdwenen, je moet je roes uitslapen.

volgende keer:
doen we het zonder onze handen...