('een nijverheidsridder')
Hiernaast zien we de omslag van de Franse vertaling van Thomas Manns boek Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull ('Ontboezemingen van de oplichter Felix Krull'). In het Frans wordt voor het woord 'oplichter' chevalier d'industrie gebruikt. Een chevalier is van oorsprong een 'ruiter/paardrijder' en was in de Middeleeuwen de aanduiding voor een ridder. In overdrachtelijke zin staat het voor iemand die zich 'ridderlijk' gedraagt, edel en respectvol dus. Het moge duidelijk zijn dat in de uitdrukking van vandaag chevalier dus ironisch is gebruikt. Bij het woord industrie denken we tegenwoordig aan fabrieken, maar in de zestiende eeuw werd het woord overgenomen uit het Latijn, waar industria stond voor 'geheime activiteit' of 'activiteit' in het algemeen. In het zestiende-eeuwse Frans kreeg het aanvankelijk de betekenis van 'bijzonder/ingenieus middel' en in de loop van de tijd ging het 'handigheid om iets uit te voeren' betekenen. Bij die handigheid komt al gauw list en bedrog kijken en zo zijn we bij de huidige betekenis van de uitdrukking uitgekomen.
volgende keer:
krijgen we zwarte voeten...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten