mettre le paquet sur

alles op alles zetten

('het pakket zetten op')

Het kostte me vandaag wat meer moeite dan anders om deze post voor elkaar te krijgen. Het wordt namelijk na vier jaar dagelijks posten soms lastig om te voorkomen dat ik mezelf ga herhalen en zo had ik net een hele post gemaakt over de uitdrukking le jeu n'en vaut pas la chandelle ('het is de moeite niet waard') om vervolgens te ontdekken dat dat de moeite niet waard was, omdat ik deze uitdrukking enkele jaren geleden al uitgebreid besproken had, nota bene met hetzelfde plaatje...
Nu had ik natuurlijk bij de pakken neer kunnen gaan zitten en voor één keer het bijltje erbij neer kunnen gooien, maar dat is mijn eer te na. Ik wilde alles op alles zetten om u vandaag toch weer een nieuwe uitdrukking voor te schotelen en dat is dus deze geworden. Het woord paquet zelf is trouwens door het Frans al in de Middeleeuwen uit het Nederlands overgenomen. Het gaat om ons woord 'pak', waarbij je nog niet moet denken aan een postpakket, maar aan een samengebundelde hoeveelheid spullen (kleren, gebruiksvoorwerpen e.d.). Dat heeft vervolgens in het Frans het verkleinwoord paquet opgeleverd, dat wij in onze taal weer hebben overgenomen als 'pakket'. Het moge dus duidelijk zijn dat ons verkleinwoord 'pakketje' dan weer dubbelop is, en eigenlijk alleen een minuscuul pakketje aan zou kunnen duiden. Maar in de Franse uitdrukking gaat het uiteraard om een enorm groot pakket, in de zin dus van een enorme hoeveelheid samengepakte spullen. Als je je dus uitermate goed op een bepaalde taak wilt voorbereiden, dan zorg je dus dat je alle spullen die je daarvoor nodig zou kunnen hebben samenpakt, zoals men op het plaatje alles op alles wil zetten voor de werkgelegenheid en de koopkracht. 
Zoals ik al uitlegde, is het woord paquet in het Frans eigenlijk een verkleinwoord van ons woord 'pak' en wordt het dus ook gebruikt in de betekenis 'pakje' zoals in een 'pakje sigaretten'. Daarmee maakt een anti-rookcampagne in La Réunion (een overzees Frans departement in de buurt van Madagascar), vergelijkbaar met onze stoptobercampagne, een woordspeling. Het bijschrift bij de foto luidt: Mois sans tabac ! C'est le moment de mettre le paquet ! ('Een maand zonder te roken ! Het is nu het moment om alles op alles te zetten / om het pakje neer te leggen').

volgende keer:
snoeren we de mond...