('de duimen zetten/leggen/naar beneden steken/...')
Over de oorsprong van deze uitdrukking zijn de deskundigen het niet eens. En daarom kan ik ook niet een goede vertaling geven van het werkwoord mettre. Duidelijk is in ieder geval dat het gebaar op het plaatje niet bedoeld is. Misschien wel als de jongen zijn duimen naar beneden had gestoken. Dat is nl. het geval in de eerste verklaring die teruggaat naar de Romeinse tijd waar in het amfitheater de duim naar beneden een teken zou zijn geweest voor de gladiator om zijn werk 'af te maken' en voor de verslagene om zijn nederlaag toe te geven. Hier zou mettre dus betekenen 'naar beneden steken', 'omlaag houden'.
Een andere verklaring wordt wel gezocht in de zestiende eeuw waarin een tekst suggereert dat mettre les pouces betekent dat iemand zijn duimen weer terugtrekt in zijn vuist, daarmee aangevend dat hij niet de wapenen oppakt en daarmee zijn nederlaag toegeeft. Hier zou mettre dus iets zijn als 'terugsteken, terugtrekken'.
Een derde verklaring zou verband houden met de poucettes ('duimschroeven'), een soort voorganger van de handboeien, waarin een gevangene zijn duimen moest leggen om te voorkomen dat hij zich zou verzetten. De duimschroeven konden vervolgens worden aangedraaid als martelmethode. Hier zou mettre dus kunnen worden vertaald als 'leggen, insteken'.
volgende keer:
hebben we een platonische liefde...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten