woensdag 17 augustus 2022

tirer le portrait

een kiekje maken / een plaatje schieten
('het portret trekken')

Bij een portret denken wij al gauw aan een geschilderd portret, aan een schets die gemaakt wordt voor een politieonderzoek of aan een persoonsbeschrijving die nodig is voor een bepaalde (politieke) benoeming. Maar het gaat hier gewoon om een alledaags fotootje dat net als in het Vlaams 'getrokken' wordt. In het woord portrait / 'portret' zelf zit trouwens al het werkwoord 'trekken': zowel traire (nu vooral bekend in de betekenis 'melken' dat je uiteraard doet door aan de uier van een koe te trekken) als tirer betekenen 'trekken' en al in de Middeleeuwen kregen beide werkwoorden ook de bijbetekenissen 'strepen trekken' en 'tekenen'. Het woord portrait komt van portraire ('om te tekenen') en dat werkwoord kreeg vanaf het midden van de zestiende eeuw de betekenis 'hoofd/buste van een persoon tekenen'. Je zou tirer le portrait dus kunnen zien als een pleonasme. Toen medio negentiende eeuw de fotografie in zwang kwam en er dus alleen nog maar op een knop gedrukt hoefde te worden en er geen portretten meer hoefden te worden geschilderd, bleef echter het trekken in de uitdrukking staan in Frans en Vlaams.

volgende keer:
bekijken we de ins en outs van de eerste verkiezing van Macron...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten