Vanaf vandaag bespreek ik op zondag pijnlijke (en minder pijnlijke) vergissingen die gemaakt kunnen worden in het Frans. In mijn 31-jarige ervaring als docent heb ik wat dat betreft al wel wat pareltjes voorbij zien komen, waarvan ook deze eerste. Een persoonlijke brief kun je afsluiten met Je t'embrasse, wat oorspronkelijk 'ik omhels je' betekende en tegenwoordig eerder '(ik) kus (je)'. Een poëtische manier om je brief af te sluiten zou kunnen zijn: Souffre que je t'embrasse. ('sta toe dat ik je kus'). Kunstenares Dominique Castell was zich al van de mogelijke dubbelzinnigheid bewust in haar leuze Soufre que je t'embrase : als je in beide woorden de dubbele letter vervangt door een enkele, staat er 'zwavel, dat ik je in brand steek'. Een andere variant die ze bedacht is trouwens Souffle que je t'embrise, wat je zou kunnen vertalen als 'Blaas, dat ik je weg doe waaien'. Maar goed, dit zijn moedwillige spelletjes met de taal.
Menig leerling heeft zijn brief echter ondertekend met Je t'embrase i.p.v. Je t'embrasse. Onbedoeld zou dat overigens ook nog wel een poëtische betekenis kunnen hebben, want behalve letterlijk 'ik steek je in brand' zou het ook figuurlijk opgevat kunnen worden als 'ik zet je in vuur en vlam'.
Overigens ben ik ook nog directere slotformules tegengekomen. Zoals de betekenis van embrasser zich heeft ontwikkeld van 'omhelzen' tot 'kussen', zo heeft de betekenis van baiser zich ontwikkeld van 'kussen' naar 'neuken'. Waarschijnlijk door analogie met het gebruikelijke je t'embrasse ('ik kus je') hebben verschillende van mijn leerlingen hun onschuldige briefopdrachten ook al ondertekend met het onstuimige je te baise.
Ook in het Nederlands is het zaak je spelling te beheersen. Meer dan eenmaal begonnen sommige leerlingen hun brief met J'étais complètement incinéré par ta lettre. Waar ze eigenlijk wilden zeggen dat ze compleet verrast waren door de brief van de ander, zochten ze het woord 'verrassen' op in het woordenboek met een enkele r en zeiden ze dus in feite dat de brief van de ander hen compleet in de as had gelegd. Misschien was die vorige brief dan afgesloten met Je t'embrase ? ...
volgende keer:
Hoe kun je in het Frans met iemand onder één hoedje spelen?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten