('er geen druppel in zien')
In het geschreven Frans bestaat een ontkenning altijd uit twee delen, namelijk ne dat eigenlijk op zich al 'niet/geen' betekent en een tweede deel dat de precieze betekenis van de ontkenning aangeeft. Tegenwoordig is er maar een beperkt aantal 'tweede delen', bijv. pas ('niet'), personne ('niemand), rien ('niets'), jamais ('nooit'), plus ('niet meer'). In gesproken Frans worden deze woorden zonder ne in hun eentje als ontkenning gebruikt, maar ooit hadden deze woorden allemaal een bevestigende betekenis (resp. 'stap', 'persoon', 'zaak', 'ooit', 'meer') en bestonden er veel meer van. Sommigen kennen misschien nog het plechtigere en archaïschere point voor pas (lett. 'geen punt'), maar daarnaast had je bijvoorbeeld ook ne ... mie/miette (lett. 'geen kruimel') en zo dus ook ne ... goutte (lett. 'geen druppel'). Die druppel staat net als de kruimel voor een klein ding, dus betekent de ontkenning hetzelfde als ne ... rien ('(bijna) niets'). Je n'y vois goutte zou dan dus 'ik zie er niets in' betekenen, maar hier komen het Nederlandse en het Franse idioom niet overeen. Als je ergens niets in ziet, dan heb je er geen vertrouwen in. In het oudere Frans moet je hier 'zien' net zo opvatten als 'horen' in de Romaanse talen, waarbij 'horen' (entendre, maar denk bijvoorbeeld ook aan het Spaanse entender) ook de betekenis 'begrijpen' heeft. Wij kunnen dat in het Nederlands ook zeggen in 'ik hoor u', of 'ik hoor het u zeggen', waarmee je jezelf een beetje buiten spel zet: je begrijpt wat de ander zegt zonder het ermee eens te zijn. Dat aspect zit niet in entendre. Dat betekent gewoon 'begrijpen, snappen' en dat is dus ook het geval bij de variant met voir. Je begrijpt er dus 'geen druppel' oftewel niets van.
volgende keer:
halen we de kastanjes uit het vuur...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten