('zwaar in de ontspanning')
De eerste betekenis van het woord détente is ontspanning (van het werkwoord se détendre, 'zich ontspannen', 'relaxen') maar daar kun je nog niet op drukken, zoals je op het plaatje leest (faut surtour pas appuyer dessus, 'je moet er vooral niet op drukken')? Dat verraadt dat het woord nog een tweede betekenis heeft en die is van toepassing in de uitdrukking van vandaag. La détente is namelijk ook de benaming van de trekker van een wapen. En als dat mechanisme te vast zit of stroef is, dan is het moeilijker om het wapen af te laten gaan. Dat heeft geleid tot de figuurlijke betekenis van 'traag van begrip zijn', ervan uitgaande dat dat begrip van iets bij veel mensen in een split second komt, maar bij anderen dus met meer moeite. Het kan ook betekenen dat iemand niet snel tot een beslissing komt. Die twee betekenissen zijn goed te verklaren, zelfs voor mensen die een beetje traag van begrip zijn. Maar hoe kan het dan dat de uitdrukking ook 'op de penning zitten, gierig zijn' kan betekenen? Dat komt doordat het een eerdere enigszins gelijkende uitdrukking heeft vervangen, nl. dur à la desserre (desserrer betekent 'opendoen, losmaken, vaneen doen, losdraaien') en sloeg hier op het openknippen van een portemonnee of het losmaken van een geldbuidel.
volgende keer:
hebben we onze ogen niet in onze zak zitten...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten