('de handigheid hebben om')
Chic, dat lijkt nou echt zo'n typisch Frans woord, maar niets is minder waar. Het is ontleend aan het Duitse Schick dat in de achttiende eeuw 'handigheid' betekende en later in het Duits weer teruggeleend is in de nieuwe betekenis 'elegantie'.
Waarschijnlijk hebben wij het woord in de negentiende eeuw aan het Frans ontleend, want alleen in die eeuw kwam je af en toe ook de spelling chique tegen, die nu in het Frans verdwenen is. Alle bijvoeglijke naamwoorden namelijk die eigenlijk zelfstandige naamwoorden zijn, zijn onveranderlijk in het Frans: des cheveux marron ('bruine haren', marron = 'kastanje'), des maillots orange ('oranje shirtjes', orange = 'sinaasappel'), des affaires bon marché ('goedkope spullen', un bon marché = een goede koop'). De eerlijkheid gebiedt echter te zeggen dat veel Fransen tegenwoordig wel een -s plaatsen in het mannelijk meervoud (chics), maar de door ons als buitengewoon chique ervaren variant met een q komt in het Frans niet voor.
Voor de uitdrukking van vandaag moet je dus uitgaan van de oorspronkelijke Duitse betekenis van het woord: 'handigheid'. Je kunt het bijvoorbeeld gebruiken in een ironische context als il a le chic pour tout gâcher ('hij presteert het altijd alles te verknallen'). Als bijvoeglijk naamwoord heeft het woord dezelfde betekenis als bij ons als je het achter het zelfstandig naamwoord plaatst: des robes chic(s) ('elegante/chique japonnen'; merk op dat als er een meervouds-s wordt geplaatst, dat ook alleen die -s is, als bij mannelijk meervoud, terwijl het woord robe toch echt vrouwelijk is, inderdaad de schrijfwijze chique(s) bestaat in het Frans niet!). Plaats je het woord echter voor het zelfstandig naamwoord, dan krijgt het woord de betekenis 'aardig, geschikt': un chic type ('een aardige/geschikte vent').
En als je tot de BCBG (bon chic bon genre) behoort, dan draag je keurige kleding, wat wij eerder 'kak' zouden noemen.
volgende keer:
Hoe betaal je contant in het Frans?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten