vrijdag 17 januari 2020

famille de mots : aimer

aimable -  aimant - aimer - amabilité - amant - amateur - amateurisme - bien-aimé

Eerst moet ik even een mooi misverstand uit de weg ruimen. De op het plaatje afgebeelde magneet lijkt zo'n mooi gevonden woord te zijn in het Frans. Een magneet is namelijk een aimant in het Frans en het lijkt dus alsof een magneet en een stuk ijzer zo van elkaar houden dat ze niet van elkaar gescheiden willen zijn, maar helaas... het woord aimant heeft een andere herkomst: het komt namelijk van het Latijnse adamas (adamantis) dat 'hard metaal' of 'diamant' betekende. Overigens is het woord in het Oud-Frans wel verbasterd tot aimant in verband met de aantrekkende werking van de magneet en de vormovereenkomst met het deelwoord aimant ('liefhebbend'). Een aimable persoon is inderdaad 'aimabel, vriendelijk, beminnelijk', maar ook dingen kunnen aimable ('aangenaam') zijn: zo kun je bijvoorbeeld passer un moment aimable ('een aangenaam moment beleven'). Het zelfstandig naamwoord dat ervan is afgeleid is amabilité ('beminnelijkheid, vriendelijkheid') dat ook in vriendelijke verzoeken verwerkt kan worden: Veuillez avoir l'amabilité de... ('zou u zo vriendelijk willen zijn om...'). Een amant is een 'minnaar', de mannelijke tegenhanger van een 'maîtresse'. Een amateur is niet alleen een 'amateur' maar in de eerste plaats een 'liefhebber'. Un grand amateur du cinéma is bijvoorbeeld geen amateuristische filmmaker, maar een groot filmliefhebber. Het woord kan wel in pejoratieve betekenis worden gebruikt, bijvoorbeeld in une bande d'amateurs ('een stelletje amateurs'), hoewel dan vaak ook de term dilettante wordt gebruikt. Amateurisme is 'amateursport, amateurwezen'. In negatieve zin is ons 'amateurisme, broddelwerk' eerder dilettantisme. Bien-aimé is 'zeer geliefd' of 'teerbemind' of als zelfstandig naamwoord 'geliefde'. 

volgende keer:
zouden we de RER nemen, als het openbaar vervoer niet staakte in Parijs...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten