De Engelstalige wereld houdt ons deze maand aardig in spanning: Trump met zijn riskante Iranbeleid en Johnsson die nu echt de Brexit voor elkaar lijkt te krijgen. Volgens een officieel document zou de Brexit tot een catastrofe leiden, maar dat verwijst Boris naar de prullenbak als bullshit. Op het plaatje zie je de Brexit als een immens betonblok boven zijn hoofd hangen, een mooie uitbeelding van het woord suspens(e) (zonder -e is het oorspronkelijke Franse woord, met de -e is de uit het Engels overgenomen variant, die overigens op zijn Frans (met neusklank) of op zijn 'Frits' (zonder neusklank, maar wel met Frans accent) kan worden uitgesproken). Suspendre betekent namelijk letterlijk 'ophangen'. Als iets spannend is, hangt dat dus als het ware boven je hoofd, of het 'hangt' in de tijd. Daarmee kan het werkwoord ook 'uitstellen' of 'schorsen' betekenen. Ook het (juridisch) bijvoeglijk naamwoord suspensif heeft hiermee te maken. Een appel suspensif is een 'opschortend beroep'. Ook het zelfstandig naamwoord suspension kan zowel de letterlijke betekenis 'ophanging' of 'hanglamp' hebben als de figuurlijke 'opschorting, schorsing'. Er zijn nog veel meer leden in de suspens(e)-familie, maar ik moet een keuze maken.
Hetzelfde geldt voor de pendre-familie waarvan de suspense-familie een subtak is... Pendre - de stamvader van de familie - betekent 'hangen': onovergankelijk, zoals 'hangwangen': des joues qui pendent of iets wat je boven het hoofd hangt: cela me pend sur la tête (of curieus genoeg: au nez, 'aan je neus') en overgankelijk: '(op)hangen'. Als je de crémaillère ('heugel', 'haak waaraan je de kookketel bevestigt') ophangt dan houd je een 'housewarming'. Je kunt ook iemand pendre ('ophangen, verhangen'), ook wederkerend se pendre ('zich ophangen') of - minder dodelijk - aan iemands lippen hangen: être pendu aux lèvres. Een pendaison is zowel 'ophanging' als 'verhanging' en een pendaison de crémaillère is een 'housewarming party' of 'inwijdingsfeest'. Een cas pendable is een 'halszaak', een geval dus waarvoor je zou kunnen worden geëxecuteerd d.m.v. ophanging.
Een pendant is een 'hanger' of 'draagriem', niet te verwarren met het voorzetsel pendant dat 'tijdens' betekent, letterlijk 'hangend', denk aan ons 'hangende de vergadering'. Gecombineerd met het aanwijzend voornaamwoord ce betekent cependant dan weer 'ondertussen (lett. 'hangende dat')' en daarvan afgeleid 'echter, toch'.
Een penderie is een kleerkast, waarin je kleren op kunt hangen.Een pendentif is een 'hanger' aan een halsketting of een 'oorhanger'. En aan een vleeshaak (pendoir) kan een stuk vlees bungelen (pendouiller).
Ik moet weer een keuze maken, want de reeks afgeleiden van pendre is ook weer schier oneindig.
Laat ik er nog drie veel voorkomende noemen: de pendule is de slinger van een uurwerk of het gehele slingeruurwerk zelf. Een pente is een ('afhangende') helling en als je even niet meer weet wat je op een vraag moet zeggen, kun je je ervan afmaken door ça dépend te zeggen: 'dat hangt ervan af'.
En nu stop ik echt...
volgende keer:
Mijn oud-collega Seedorf (oom van) had in onze schoolroosters de afkorting SDF. Maar wat betekent deze afkorting in het Frans?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten