Nu steeds meer van ons aan huis gekluisterd zijn, nemen we eens even de tijd om de woordfamilie van quarantaine te bestuderen. Op het plaatje hiernaast beklaagt het coronavirus zich, nadat het een nieuw stadium heeft bereikt: 'ik zit midden in de quarantaine-crisis', maar dat is meteen dubbelzinnig, want la quarantaine betekent ook 'de veertigjarige leeftijd'. Approcher de la quarantaine betekent 'tegen de veertig lopen' en een crise de la quarantaine is de Franse benaming voor wat wij in 'goed Nederlands' een midlife crisis noemen. Waarom noemen wij eigenlijk het isoleren van mensen of goederen 'in quarantaine houden'?
Vroeger moesten schepen bij aankomst uit verre oorden veertig (quarante) dagen in isolatie gehouden worden om te voorkomen dat besmettelijke ziekten verspreid werden. Dat getal van 'veertig' komt doordat er ook al de periode van veertig dagen onthouding bestond tijdens de katholieke vastentijd, wat weer geïnspireerd was door de veertig dagen die Jezus in de woestijn doorbracht.
Une quarantaine is ook nog altijd 'een veertigtal', zoals une centaine een 'honderdtal' is, une dizaine 'een tiental' en une douzaine 'een twaalftal', inderdaad, een dozijn.
Een quarantenaire is een 'veertigjarige', zoals je ook bijvoorbeeld cinquantenaires en centenaires hebt. Deze woorden kunnen ook als bijvoeglijk naamwoord gebruikt worden.
Een quarantième is een 'veertigste (deel)', 2/40 is bijvoorbeeld les deux quarantièmes.
Heel specifiek is een quarante-huitard ('een 48'er'). Daarmee wordt iemand bedoeld die een sterke aanhanger is van de socialistische ideologie en verwijst naar de revolutie van 1848. Vergelijk het met een soixante-huitard ('68'er'), een 'aanhanger van de meirevolutie van 1968'.
volgende keer:
zitten we in de lift...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten