dinsdag 4 januari 2022

une marotte

een stokpaardje / een obsessie
('een marietje')

In het werk van Reve zou je de Heilige Maagd een stokpaardje of een obsessie kunnen noemen, maar wat is het rechtstreekse verband tussen die twee? 

De letterlijke betekenis van het woord marotte zie je afgebeeld op het plaatje. Het is de scepter van een nar. Inmiddels is de verwarring misschien compleet.

Ik zal een poging wagen om orde te scheppen in de chaos. 

In tegenstelling tot de islam en de protestantse kerken is in de Rooms-Katholieke kerk het heel gebruikelijk om afbeeldingen te maken van God en heiligen en zeker Maria, moeder van God, mag zich verheugen in een enorme hoeveelheid verbeeldingen, geschilderd, in mozaieken, maar vooral in de vorm van mariabeeldjes. Die werden dan vaak 'mariaatjes' of 'marietjes' genoemd, in het Frans marionnettes (wat later een algemeen woord voor (trek)poppen werd), mariolles en vanaf de vijftiende eeuw marottes (een eeuw later werd dit mariottes). Marotte betekende aanvankelijk dus 'mariabeeldje'. De afbeelding van de Heilige Maagd is een idool (niet in de huidige betekenis op te vatten, maar in de oorspronkelijke betekenis van (af)godsbeeld) en dus een bijzonder beeldje. Het werd de algemene benaming voor een beeld op een stokje, zoals een marionettepop en de narrenscepter die aanvankelijk altijd de vorm van een mensfiguur op een stokje had. Het figuurtje


op de scepter kreeg vaak een kleurige muts met belletjes eraan. In het begin van de zeventiende eeuw kreeg dit voorwerp dat gebruikt werd door narren om hun vorst met grappen en grollen te vermaken de figuurlijke betekenis van 'dwaasheid, gekte' en vandaar is de betekenis vrij snel geëvolueerd tot 'manie, obsessie' of 'vaste gewoonte, idée fixe'. En zo zie je maar hoe het de moeder van God kan vergaan...

volgende keer:
zijn we grijpgraag...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten