je m'en moque comme de l'an quarante

ammehoela / dat interesseert me geen reet
('daar spot ik mee als met het jaar veertig')

Ik zat nog op school voordat de mobiele telefoon, de zoekmachines op Internet en zelfs het woordenboek bij toetsen hun intrede maakten, dus ik heb nog een redelijke feitenkennis en ook kan ik vrij veel jaartallen oplepelen, maar wat er gebeurde in het jaar 40? Eerlijk gezegd heb ik geen idee.
Of is het het jaar '40? Maar in welke eeuw dan? Zeker is dat de uitdrukking bestond aan het eind van de achttiende eeuw. Dat sluit in ieder geval al weer twee eeuwen uit. 

Er wordt wel beweerd dat het om het jaar 1040 zou gaan (het mooie getal 1000 waarbij de leeftijd van Christus zou zijn opgeteld). Maar Christus werd toch 33? 
Anderen beweren dat het op een spottende opmerking van de koningsgezinden zou zijn tijdens de Franse Revolutie: In 1793 werd de teller weer op nul gezet en vanaf toen sprak men van jaar I, jaar II e.d. van de Revolutie. Deze telling werd echter weer verlaten in 1806, dus het jaar 40 was kennelijk een maatje te groot (XL) en werd nooit gehaald. 
Het zou ook nog een grapje geweest kunnen zijn van de sans-culottes (in het andere kamp dus) over de leeftijd van Lodewijk XVI, die kort na zijn onthoofding 40 jaar zou zijn geworden.
Dan bestaat er nog de theorie dat het een verbastering zou zijn van de in de achttiende eeuw zeer populaire uitdrukking s'en moquer comme de l'Alcoran ('dat interesseert me even weinig als de Koran'). 
Die verbastering zou misschien nog kunnen zijn bevorderd door het verschijnen - in de achttiende eeuw - van een indertijd zeer populair utopisch boek van Louis-Sébastien Mercier, getiteld L'an 2440, rêve s'il en fut jamais (1770-1786). In deze eerst bekende sciencefiction-roman valt de schrijver in het jaar 1770 in slaap om te ontwaken in het Frankrijk van 2440. Dan blijkt Frankrijk te zijn bevrijd door een rustige en vredige revolutie. Er is geen absolute vorst meer, Versailles is een ruïne en er is een vrije samenleving. Helaas ontwaakt de schrijver aan het eind van de roman een tweede keer, en blijkt alles maar een droom geweest te zijn. De werkelijkheid van alledag, Ancien Régime of Revolutie, bleek hardvochtig te zijn, wat naar analogie met het al bestaande s'en moquer comme de l'Alcoran geleid zou hebben tot de verzuchting s'en moquer comme de l'an quarante.

volgende keer:
kunnen we wel een kleurtje gebruiken...