('aan de goede hebben')
Zo te zien mogen deze twee mannen elkaar inderdaad, maar dat is niet wat er boven het plaatje staat. À la bonne vôtre is namelijk gewoon een variant van À la vôtre en À votre santé en betekent dus 'Proost!, op je gezondheid!'
Avoir à la bonne heeft een andere oorsprong. Het komt uit het bargoens, de taal van de onderwereld. De beruchte Vidocq (op wie Hugo's personage Valjean in Les Misérables gebaseerd is) schreef in 1828 in zijn memoires dat de wijkcommissaris ne m'a pas à la bonne ('me niet mag'). Dat à la bonne kon ook met andere werkwoorden gecombineerd worden als prendre quelqu'un à la bonne en se mettre à la bonne avec quelqu'un. Tegenwoordig is alleen de combinatie met avoir gangbaar. Welk zelfstandig naamwoord eigenlijk moet worden aangevuld, is niet duidelijk, maar dat is misschien ook niet nodig, de betekenis van bonne zegt genoeg. Littré, een bekende negentiende-eeuwse lexicograaf, heeft de uitdrukking in verband gebracht met een kaartspel dat Lodewijk XIV graag speelde en dat reversis heette. Daarin was la bonne de benaming voor 'uitbetaling door de bank'. En je kreeg een dubbel bedrag uitgekeerd als je als laatste kaart een aas of harten boer neerlegde. Maar daarmee is het verband met de betekenis van de uitdrukking nog niet helemaal duidelijk...
volgende keer:
Morgen is het de dag van de waarheid in de Pyreneeën...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten