('het is de hond van Jan van Nijvel (die vlucht als je hem roept)')
Ja, daar ligt hij in het hartje van de Waalse stad Nijvel, bij ons en vele anderen helaas nog altijd meer bekend vanwege zijn bende, die in de jaren tachtig een reeks roofmoorden pleegde in o.a. Delhaizesupermarkten. Maar al veel eerder was de hond van Jan van Nijvel bekend, hoewel er in de werkelijke geschiedenis waarop de uitdrukking is gebaseerd helemaal geen sprake was van een hond die iets te verwijten viel, of het moet in overdrachtelijke zin zijn.
Jean de Nivelle ('Jan van Nijvel'), geboren in 1422, was de zoon van Jean II de Montmorency. Toen Lodewijk XI op zoek was naar bondgenoten om ten strijde te trekken tegen Charles le Téméraire ('Karel de Stoute'), vroeg Jean II zijn zoon om op dit verzoek in te gaan. Daar had zoon Jan echter helemaal geen zin in en hij weigerde. Daarop maakte vader Jan zijn zoon uit voor 'hond' en onterfde hem. Een andere versie van het verhaal vertelt dat zoon Jan zich juist aansloot bij Karel de Stoute, wat de benaming 'hond' en de onterving misschien nog logischer maakt. Tenslotte is er nog een minder eervolle versie, waarin zoon Jan zijn vader geslagen zou hebben en zich uit de voeten gemaakt zou hebben toen hij zich voor justitie moest verantwoorden.
Hoe dan ook, al snel ontstond er een liedje waarin de volgende verzen voorkwamen: il ressemble au chien de Nivelle / Qui s'enfuit quand on l'appelle ('hij lijkt op de hond van Nijvel (die hond van een Nivelle) / die op de vlucht slaat als je hem roept'). Het gaat dus niet om de hond zelf, maar om 'die hond van een...'.
volgende keer:
ça va être ma fête...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten