lijdend voorwerp
'In de zin "De leeuw heeft de gazelle opgegeten",
waar vind je dan het lijdend voorwerp?'
- 'In de buik van de leeuw, juffrouw!'
In het Frans heten lijdend en meewerkend voorwerp respectievelijk complément d'objet direct (cod) en complément d'objet indirect (coi). Het lijdend voorwerp heet 'direct' omdat het meteen na het gezegde staat, zonder voorzetsel ertussen. In tegenstelling tot het Nederlands heb je voor het meewerkend voorwerp in het Frans altijd een voorzetsel nodig, nl. het voorzetsel à. In het Nederlands kun je dit weglaten ('Ik geef mijn moeder een cadeau'). Zou je dit in het Frans doen (* je donne ma mère un cadeau), dan zou dat haast klinken als 'ik geef mijn moeder cadeau'. Door ma mère direct na het gezegde te plaatsen wordt het automatisch objet direct ofwel 'lijdend voorwerp'. De juiste vertaling zou zijn Je donne un cadeau à ma mère, dus het lijdend voorwerp (un cadeau) direct achter het gezegde, en het meewerkend voorwerp (à ma mère) met het voorzetsel à indirect aan het gezegde verbonden.
Op het plaatje wordt de opdracht van de juffrouw om een zin te ontleden door de leerling letterlijk opgevat. Hij denkt niet aan de grammaticale samenstelling van de zin, maar maakt zich direct een voorstelling van wat de zin betekent. En dan bevindt het lijdend voorwerp zich dus niet meteen achter het gezegde, maar in de maag van de leeuw. In het Nederlands wordt dit soort grapjes ook vaak gemaakt en dan is er in deze zin natuurlijk nog een extra reden om het voorwerp van discussie een lijdend voorwerp te noemen, want het valt niet te betwisten dat de gazelle zich op zijn minst in een benarde positie bevindt...
volgende keer:
hebben we een duivelse bijdrage...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten