famille de mots : vin

vin - vinage - vinaigre - vinaigrer - vinaigrerie - vinaigrette - vinaigrier - vinaire - vinasse - vinée - viner - vineux - vinicole - viniculture - vinifère - vinification - vinifier - vinique - vinosité 

De cartoon is gemaakt toen de Franse wijn (le vin) erkend werd als cultureel erfgoed. De vrouw windt zich op: 'Alweer aan het pimpelen?' waarop de man riposteert: 'Ik pimpel niet, ik verdiep me in de cultuur.' 
Dat laatste woord verschijnt trouwens ook in het verouderde woord viniculture dat net als het tegenwoordig meer gebruikte viticulture 'wijnbouw' betekent. Daarmee samen hangt het bijvoeglijk naamwoord vinicole (net als viticole 'wijn-, de wijnbouw betreffend'). Voor 'wijnbouwer, wijnboer' bestaat overigens alleen de variant viticulteur. Vinage is een term voor het toevoegen van alcohol aan wijn. 
Vinaigre bestaat eigenlijk uit twee woorden: vin ('wijn') en aigre ('zuur') en zegt daarmee meteen wat 'azijn' eigenlijk is, nl. 'zure wijn'. Als je iets aanzuurt met azijn, dan ben je aan het vinaigrer (een te zure mayonaise is dan ook une mayonnaise vinaigrée). Een vinaigrerie is een 'azijnmakerij' en we kennen allemaal de vinaigrette, het mengsel van olie en azijn waarmee we een salade aanmaken. Een vinaigrier is ofwel een 'azijnfabrikant of -handelaar' of een 'azijnflesje'. 
Vinaire is net als vinicole een bijvoeglijk naamwoord dat wij als eerste deel van een samenstelling gebruiken ('wijn-'), bijvoorbeeld in industrie vinaire ('wijnindustrie'). Ook vinique is 'wijn-' en dan vooral in de betekenis 'afkomstig of afgeleid van wijn'. Vineux daarentegen heeft een wat specifiekere betekenis. Het kan gebruikt worden als 'wijn-' als het aangeeft dat iets naar wijn ruikt (une haleine vineuse, 'een naar wijn ruikende adem' of met wijnvlekken bedekt is. Je kunt zelfs een wijn zelf vineux noemen. Die wijn is dan bijzonder krachtig of alcoholrijk. Je kunt het ook hebben over de vinosité ('de volheid') van een wijn. 
Vinasse is slechte wijn ('bocht'), maar het kan ook staan voor 'spoeling' of 'draf', een afvalproduct bij alcohol- en suikerfabricage.
La vinée is de 'wijnoogst', maar ook 'druiventak' of 'gietlokaal'.
Vinifère betekent 'wijnvoortbrengend'. Je kunt het bijvoorbeeld hebben over een sol vinifère, een bodem die geschikt voor de wijnbouw.
La vinification is het proces van 'wijnbereiding', maar ook specifiek de term voor 'wijngisting'. Druiven in wijn omzetten heet vinifier.
Santé ! (dat kunnen we momenteel allemaal wel gebruiken...)

volgende keer:
pakken we de auto... (hoewel niet zo verstandig na al die wijn)