zaterdag 11 april 2020

bagnole

auto/wagen(tje)/kar(retje)/slee
(voiture)

Waar wij in de Franse les netjes voiture hebben geleerd voor 'auto', hoor je in Frankrijk op straat vooral het woord bagnole. Le Chat speelt daarbij op het plaatje met de dubbele betekenis van bouchon, nl. 'kurk' en 'opstopping, file'. 'Sinds ik dit op mijn auto heb bevestigd, hoef ik me over files niet meer druk te maken'. 
Vanaf deze paaszaterdag behandelen we geen afkortingen meer (hoewel, ze zullen er soms nog tussen zitten), maar 'het Frans van de straat'. Straattaal zou een te zware term zijn, want ik wil het hele spectrum van het gesproken Frans behandelen. Het was voor mij na een hele studie Frans behoorlijk frustrerend dat ik eenmaal in Frankrijk weliswaar moeiteloos kon spreken over allerlei maatschappelijke en politieke onderwerpen, maar me in alledaags Frans vaak nauwelijks kon redden. Dat heeft er o.a. mee te maken dat de Franse standaardtaal al in de zeventiende eeuw is vastgelegd en vervolgens nauwelijks is veranderd. Dat Frans leren wij (en de Fransen zelf ook) op school en op de universiteit, maar het gesproken Frans is zich in die vier eeuwen natuurlijk gewoon blijven ontwikkelen. Daarnaast heb je zoals in alle talen ook speciale jargons voor bijvoorbeeld jongeren die liever niet hebben dat volwassenen zich mengen in hun gesprekken. Voeg daar nog de straattaal aan toe en invloeden van Fransen met een migratie-achtergrond en je krijgt een taal naast de officiële taal. Vanaf nu ga ik proberen op zaterdag enig licht te laten schijnen over dat ondoordringbare woud aan veel gebezigde maar voor ons vaak onbekende woorden. Waar mogelijk zal ik ook verklaren waar het woord zijn oorsprong aan ontleent.
Vandaag dus bagnole, dat je zou kunnen scharen onder de term 'informeel taalgebruik', dus absoluut niet grof of zo. Waarschijnlijk is het afgeleid van banne (in het Latijn benna, 'kar, kolenkar, mestkar met vier wielen) op dezelfde manier als carriole ('boerenkar', in Canada 'paardenslee') van het Italiaanse carro.

volgende keer:
is het Pasen...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten