('zwart zijn')
De feestdagen komen er weer aan, dus het wordt oppassen met het geestrijk vocht. Meestal komt er niet veel goeds van als je ladderzat wordt. In het straatfrans kun je dan 'zwart' zijn, een van de vele voorbeelden van negatieve connotaties bij het woord 'zwart'. Dezer dagen kunnen wij daar weer over mee praten...
Om iemand met een zwarte huidskleur aan te duiden, verdient overigens un noir in het Frans de voorkeur boven het op straat gebruikelijke un black of het verlan un renoi. Waarom être noir 'ladderzat zijn' betekent, is me niet helemaal duidelijk, wel dat er veel uitdrukkingen zijn met 'zwart', 'teer' en 'asfalt' die iets met dronkenschap te maken hebben. Er wordt wel beweerd dat het erop zou wijzen dat als je dronken bent je waarnemings- en inschattingsvermogen verduisterd zijn. Alle andere varianten zouden daar dan van afgeleid zijn, zoals se noircir ('zich bezatten', lett. 'zich zwart maken'), noircicot ('dronken'), maar ook être au pays noir ('dronken zijn', lett. 'in het zwarte land zijn'), se noircir le nez en se noircir la corniche ('zich bezatten', lett. 'zijn neus zwartmaken', een corniche is eigenlijk een overhangende rots). Je kunt ook je neus 'vies maken': se salir le nez of se salir le blair ('je voorgevel bevuilen'). Zou het komen omdat je als je straalbezopen bent, je zo maar op straat kan vallen en daarbij je neus bevuilen? Er zijn in ieder geval ook veel verwijzingen naar asfalt (bitume) en teer (goudron): se bitumer (lett. 'zich asfalteren'), être bitumé, être dans le bitume, goudronné (lett. 'geteerd, geasfalteerd'). De lijst is bijna onuitputtelijk en hier en daar ook racistisch. Wat te denken bijvoorbeeld van être sénégalais ? Een bijzondere is ook avoir soufflé dans l'encrier ('in de inktpot geblazen hebben'). Misschien is het een idee - al wordt steeds vaker geopperd dat dit juist een versterkende werking zou hebben - even un noir te nemen (een ontnuchterend kopje koffie)?
Om iemand met een zwarte huidskleur aan te duiden, verdient overigens un noir in het Frans de voorkeur boven het op straat gebruikelijke un black of het verlan un renoi. Waarom être noir 'ladderzat zijn' betekent, is me niet helemaal duidelijk, wel dat er veel uitdrukkingen zijn met 'zwart', 'teer' en 'asfalt' die iets met dronkenschap te maken hebben. Er wordt wel beweerd dat het erop zou wijzen dat als je dronken bent je waarnemings- en inschattingsvermogen verduisterd zijn. Alle andere varianten zouden daar dan van afgeleid zijn, zoals se noircir ('zich bezatten', lett. 'zich zwart maken'), noircicot ('dronken'), maar ook être au pays noir ('dronken zijn', lett. 'in het zwarte land zijn'), se noircir le nez en se noircir la corniche ('zich bezatten', lett. 'zijn neus zwartmaken', een corniche is eigenlijk een overhangende rots). Je kunt ook je neus 'vies maken': se salir le nez of se salir le blair ('je voorgevel bevuilen'). Zou het komen omdat je als je straalbezopen bent, je zo maar op straat kan vallen en daarbij je neus bevuilen? Er zijn in ieder geval ook veel verwijzingen naar asfalt (bitume) en teer (goudron): se bitumer (lett. 'zich asfalteren'), être bitumé, être dans le bitume, goudronné (lett. 'geteerd, geasfalteerd'). De lijst is bijna onuitputtelijk en hier en daar ook racistisch. Wat te denken bijvoorbeeld van être sénégalais ? Een bijzondere is ook avoir soufflé dans l'encrier ('in de inktpot geblazen hebben'). Misschien is het een idee - al wordt steeds vaker geopperd dat dit juist een versterkende werking zou hebben - even un noir te nemen (een ontnuchterend kopje koffie)?
volgende keer:
gaan we de zandbak in...
gaan we de zandbak in...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten