maandag 6 maart 2023

bassiner

klieren / aan je kop zeuren / zeiken
('bevochtigen')

Bassiner betekent letterlijk 'bevochtigen', zoals op het plaatje te zien is. Maar in de betekenis die het overdrachtelijk heeft in de uitdrukking van vandaag heeft het niet met een waterbassin te maken maar met een bassinoire, oftewel een 'bedstoof', waarmee je vroeger een ijskoud bed kon opwarmen, een soort voorganger dus van de elektrische deken of - zoals wij vroeger nog wel gebruikten - een bedkruik. Maar een ijskoud bed verwarmen, dan roept toch juist aangename herinneringen op? Het gaat dan ook om een ander gebruik dat er van een bassinoire en andere panachtige voorwerpen gemaakt kan worden, nl. door erop te slaan. Het lawaai maken op pannen en andere metalen holle voorwerpen is een gebruik bij bruiloften. Denk ook maar aan de nog hier en daar bestaande traditie om voorwerpen aan een auto te binden zodat de auto aan het eind van de bruiloft de jonggehuwden vervoert met een hels kabaal. Die traditie van lawaai maken bij belangrijke gebeurtenissen bestaat al minstens sinds de 15e eeuw. Toen bestond ook al het werkwoord baciner dat stond voor het slaan (trommelen) op koperen voorwerpen om iets aan te kondigen. De associatie met het woord bassinoire zou in de negentiende eeuw geleid hebben tot de spelling bassiner. 
En hoewel het misschien meestal om feestelijke gelegenheden gaat of ging, van dat irritante lawaai met kletterend keukengerei is natuurlijk niet iedereen altijd gediend. Voor iemand die niet aan het feest deelneemt, is het alleen ergerlijk geklier...

volgende keer:
is het tijd voor een grote schoonmaak...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten