donderdag 12 september 2019

faire des gorges chaudes de

 de draak steken met / uitlachen
('warme kelen/borsten maken van')

Het plaatje links speelt met de overdrachtelijke betekenis van het woord gorge. Dat woord betekent eigenlijk 'keel' maar wordt ook gebruikt in de betekenis 'borst', denk aan rouge-gorge ('roodborstje') en soutien-gorge ('B.H.'). Toch wordt in de uitdrukking van vandaag de eerste betekenis bedoeld. We moeten daarvoor terug naar de veertiende eeuw, naar de valkenjacht. Uiteraard was het daarbij niet de bedoeling dat de roofvogel na de vangst zijn prooi opat, maar hij had wel recht op een beloning. Meteen na de vangst werd de prooi hem afgenomen, maar kreeg hij een levend (dus warm) knaagdier of een klein deel van de (nog warme) prooi in zijn keel gestopt. Faire gorge chaude ('warme keel maken') betekende daarmee 'zich te goed doen aan/zich verzadigen'. Twee eeuwen later verscheen de figuurlijke betekenis van deze uitdrukking: 'zich verlustigen aan grapjes ten koste van een ander'. Dat 'zich verlustigen aan' laat zich misschien nog wel makkelijk uitleggen, maar waarom dat leedvermaak? Je zou het feit dat je de gevangen prooi op het laatste moment wegkaapt kunnen zien als een vorm van leedvermaak, maar waarschijnlijk heeft ook de uitdrukking rire à gorge déployée ('schaterlachen', lett. 'lachen met uitgevouwen/ontplooide/uitgespreide keel/borst') meegeholpen. Lachen!

volgende keer:
laten we duizend bommen en granaten neerkomen...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten