en deux coups les gros

in een handomdraai / in een oogwenk / een twee drie
('in twee worpen de dikke')

De uitdrukking van vandaag komt uit een dobbelspel dat zanzi heette. Er werd met drie dobbelstenen gegooid. Als het resultaat niet bevredigend was, kon de speler nog een of twee dobbelstenen naar keuze opnieuw werpen. In totaal mocht hij maximaal drie keer gooien. De andere spelers mochten nooit vaker gooien dan de eerste had gedaan. Na zijn worp(en) riep de eerste speler les gros (lett. 'de dikke/grote') en dan moesten de andere spelers proberen meer punten te halen, of les petits en dan moesten ze juist proberen een lager puntenaantal te halen. 

volgende keer:
buigen wij ons over de corruptie bij de politie...

avaler des poires d'angoisse

het zwaar te verduren krijgen
('angstperen inslikken')

In de Middeleeuwen bestonden wrede martelmethoden zoals het uittrekken van nagels, ledematen kapotslaan met ijzeren staven, een oog uitrukken, brandend ijzer in de anus steken, gesmolten lood in een opengereten buik gieten en ga zo maar door. 
Een nadeel was dat deze procedés bij de uitvoering gepaard gingen met veel geschreeuw, maar ook daarop had men iets gevonden, nl. de poire d'angoisse ('angstpeer'), een ijzeren voorwerp in de vorm van een peer die zich in de mond uitvouwde en daarmee ieder geluid verstomde. Op die manier konden de folteraars ongestoord en op comfortabele wijze doorgaan met hun werkzaamheden.

volgende keer:
winnen we in een handomdraai...

se laisser manger

zich de kaas van het brood laten eten
('zich op laten eten')

Franstalige dieven en uitbuiters doen hun werk kennelijk een stuk grondiger dan Nederlandstalige: waar wij toch nog altijd wat droog brood overhouden, raken we onszelf in het Franstalige gebied helemaal kwijt door de kannibalistische inslag van de dader. Je kunt ook zeggen dat het Franstalige slachtoffer een stuk lijdzamer, naïever en passiever is dan het Nederlandse slachtoffer dat al in actie komt als hem het broodbeleg wordt afgenomen. Er zijn wel weerbaardere Franse slachtoffers volgens de variant se laisser tondre la laine sur le dos waarin de slachtoffers zich als makke schapen de wol van de rug laten scheren.

volgende keer
krijgen we een appeltje... eh een peertje te slikken...

amuser la galerie

de blits maken / de lachers op zijn hand krijgen
('de galerij vermaken') 

Bij een galerie denken we nu aan een expositieruimte en bij een galerij aan een theater of een flatgebouw, maar in de uit de zeventiende eeuw daterende uitdrukking van vandaag gaat het om een gedeelte van de kaatsbaan bij het jeu de paume ('kaatsspel', een voorloper van de huidige tennissport). De galerie was hier een overdekte gang rond de kaatsbaan waar toeschouwers het spel konden gadeslaan. In de uitdrukking staat de galerie metonymisch voor de toeschouwers zelf. Een kaatsspeler die niet bijzonder getalenteerd was in het spel zelf, maar wel bijzondere fratsen uithaalde, kon zo de galerie - het publiek dus - prima vermaken en de lachers op zijn hand krijgen.

volgende keer:
komen we kannibalen tegemoet...

c'est Byzance !

dat is grote klasse!
('dat is Byzantium!')

De stad Byzantium (Constantinopel vanaf 330 n. Chr. en Istanbul vanaf 1930) zou al rond 600 v. Chr. gesticht zijn en is altijd beroemd geweest om zijn weelde en rijkdom. De uitdrukking ontstond echter pas nadat een personage in een toneelstuk uitriep Quel luxe ! Quel stupre ! C'est Byzance ! ('Wat een luxe! Wat een ontucht! Het lijkt Byzantium wel!). Maar welk toneelstuk? Ik moet u het antwoord schuldig blijven...

volgende keer:
gaan we de galerij amuseren...

panneaux insolites : râlativiser

goedaardig kankeren?

Râlativiser (ww). - De goede kant van de dingen inzien. Maar toch zou het beter kunnen. Nou ja, het gaat wel. Maar toch is het een beetje irritant, hè.

Iemand heeft een nieuw woord bedacht samengesteld uit râler ('kankeren, mopperen') en relativiser ('relativeren') dat misschien kan worden voorgeschreven voor de steeds grotere groep ontevreden angry men die als eerste reactie op alles meteen beginnen te kankeren. Het is wellicht een goede stap op weg naar een wat leefbaarder klimaat...

volgende keer:
gaan we naar Byzantium...

français de la rue : pépin

een probleempje / pech
('een pitje')

Het is natuurlijk maar wat je verwacht en hoe je van je stuk wordt gebracht door een pitje in een vrucht. Ik werd me er als student pas bewust van dat er in druiven pitten zaten (ja, dat was vroeger altijd zo en niet alleen bij biologische druiven...), toen iemand zei dat ze nooit druiven at vanwege al die pitjes erin. Mij was het eigenlijk nooit opgevallen, maar ja... destijds slikte ik ook kersenpitten gewoon door. Dat is natuurlijk eigenlijk ook gewoon de bedoeling: op die manier worden pitten in de natuur verspreid en kunnen er elders andere kersenbomen gaan groeien. Maar ja, mijn behoefte deed ik wel gewoon op de wc...
Maar goed, de meeste mensen ervaren pitten in vruchten kennelijk als iets vervelends en als ze bijvoorbeeld een mandarijn treffen met een heleboel pitjes erin, dan hebben ze echt pech...

volgende keer:
proberen we onze probleempjes te relativiseren...

au royaume des aveugles, les borgnes sont rois

in het land der blinden is eenoog koning
('in het koninkrijk der blinden zijn de eenogen koning')

In de zestiende eeuw werd het nog kernachtiger gezegd: borgne est roy chez les aveugles ('Eenoog is koning bij de blinden'). Nog eerder bestond al het Latijnse spreekwoord Beati monoculi in terra caecorum ('Gezegend de eenogen in het land der blinden'). In onze maatschappij wordt een eenogige beschouwd als iemand met een handicap, maar 'in de ogen van blinden' (vergeef me het woordspel) heeft zo iemand een duidelijk voordeel.

volgende keer:
hebben we een pittig probleempje...

faire ripaille

zijn buikje vol eten
('schraapje doen')

Het woord ripaille komt alleen nog voor in de uitdrukking van vandaag, maar het dateert uit de zestiende eeuw en komt van het oudfranse woord riper dat 'schrapen, krabben' betekent. Het waren soldaten die aan ripaille deden als ze zich proviand verschaften bij burgers en daarbij het onderste uit de pan schraapten.
Er bestaat nog een andere verklaring voor de uitdrukking en daarvoor moeten we terug naar de vijftiende eeuw, toen Amedeus III, hertog van Savoije zijn vrouw, Marie de Bourgogne verloor. De goede man was ontroostbaar en trok zich terug aan het meer van Genève in een klooster waar geen vrouw over de drempel mocht komen en hij zijn leven in kuisheid en meditatie moest leiden. Aan goede spijzen ontbrak het er echter niet en hij genoot van copieuze maaltijden die gepaard gingen met grote hoeveelheden drank in de priorij van... Ripaille.

volgende keer:
gaan we naar het land waar Eenoog koning is...

avoir son content

alles hebben wat je hartje begeert
('zijn tevreden(heid) hebben')

Tegenwoordig is content net als in het Nederlands alleen een bijvoeglijk naamwoord, maar in de uitdrukking van vandaag die al sinds de vijftiende eeuw bestaat is het een zelfstandig naamwoord (zoals contentement) dat 'tevredenheid' betekent. In sommige Franse gewesten hoor je à son content voor 'zoveel als je wilt'. Dat zit ook in de combinatie manger son content ('naar hartenlust eten') en als je a(voir) son content, dan heb je dus alles wat je hartje begeert.

volgende keer:
gaan we ons buikje vol eten...

avoir les foies

zeven kleuren stront schijten / het in zijn broek doen van angst
('de levers hebben')

De uitdrukking van vandaag is een verkorting van het vroegere avoir les foies blancs ('witte levers hebben'). Levers zijn normaal gesproken intens donkerrood, zo rood dat men vroeger vaak dacht dat ze het bloed produceerden. Rood en bloed stonden lange tijd symbool voor moed en kracht. Een witte lever (een bloedeloze lever) staat daarom voor het tegenovergestelde: lafheid en angst.

volgende keer:
hebben we alles wat ons hartje begeert...

caracoler en tête

een ruime voorsprong hebben
('aan kop voltigeren/rondspringen')

Nu de herfst definitief lijkt te gaan inzetten, worden sommigen van ons misschien meteen al nostalgisch naar die enorme zomer die eraan voorafging. De natuur heeft heel dringend veel regen nodig en het is een mooi ding dat we een wisseling van seizoenen kennen, maar stiekem kan ik niet wachten tot het weer voorjaar is en we weer zo vrolijk kunnen ronddartelen in de ontluikende natuur, zoals koeien die weer voor het eerst uit de stal worden losgelaten, de weilanden in. De uitdrukking van vandaag verwijst niet naar koeien, maar naar paarden, hoewel het werkwoord caracoler op zichzelf eigenlijk zelfs uit de wereld van de slakken komt en verwijst naar de krullende vormen van een slakkenhuis. Caracoler betekent in de wereld van het paardrijden 'voltigeren, rondspringen'. Stel je een ruiter voor die zo ver voor de troepen vooruit rijdt dat hij vrolijke sprongen en rondjes kan maken zonder zijn voorsprong te verliezen.

volgende keer:
hebben we iets op onze lever(s)...

panneaux insolites : oublie ton passé

vergeet je verleden

Zelfs met grammaticale termen kun je een levenswijsheid verwoorden, zo blijkt. Op het bord links zijn maar liefst de namen van zes verschillende werkwoordstijden verwerkt, te weten passé simple, passé composé ('perfectum en voltooid tegenwoordige tijd'), participe ('deelwoord'), présent ('onvoltooid tegenwoordige tijd'), futur ('toekomende tijd') en plus-que-parfait ('onvoltooid verleden tijd') en daarmee staat er het volgende:
'Vergeet je verleden, of het eenvoudig of gelaagd was, en neem actief deel aan je heden, opdat je toekomst meer dan volmaakt zal zijn.' 

volgende keer:
doen we aan paardensport...

français de la rue : merlan

kapper
('wijting')

Vandaag kun je de grote wijtingogen van gisteren opzetten, want waarom in hemelsnaam worden kappers in straatfrans ook 'wijtingen' genoemd? 
Het gaat in ieder geval weer om een gebakken wijting en om deze benaming te verklaren moeten we teruggaan naar de pruikentijd. Voordat een wijting de pan in gaat, wordt hij eerst aan beide zijden door de bloem gehaald. Op dezelfde wijze werden in de zestiende tot achttiende eeuw pruiken bepoederd. Daarom werden pruikenmakers merlans genoemd. Toen de pruikendracht uit de mode raakte ging de benaming over op de leden van het kappersgilde.

volgende keer:
proberen we het verleden te vergeten...

yeux de merlan frit

grote ogen opzetten / kijken als een schelvis op het droge
('gebakken wijtingogen')

Wie wel eens een (volledige) vis gebakken heeft - dat hoeft niet per se een wijting te zijn, het kan bijvoorbeeld ook om een forel gaan - die weet dat zo'n vis meestal een open mond heeft en uit de oogkassen puilende ogen. De uitdrukking ontstond in de negentiende eeuw, maar werd pas echt populair met de komst van de stomme film, waarin extreme mimiek zoals door uitpuilende ogen gebezigd werd om de emoties van de auteurs uit te drukken. De uitpuilende ogen die o.a. werden gebruikt om een soort trance van verliefdheid uit te drukken, werden al gauw vergeleken met die van een gebakken wijting. Maar waarom nou per se een wijting en geen forel of zeeduivel? Wie weet komt hun tijd nog eens, want... andere tijden andere vissen. In de achttiende eeuw werden verliefde ogen nog des yeux de carpe frite ('gebakken karperogen') genoemd...

volgende keer:
bespreken we nog een andere betekenis van de wijting...

savonner la planche

iemand onderuit halen / iemand een hak zetten
('de (loop)plank inzepen')

Lange tijd was het spelprogramma 'Te land, ter zee en in de lucht' populair, waarin deelnemers o.a. in een zelfgebouwd voertuig over een ingezeepte loopplank een zo lang mogelijke afstand moesten zien af te leggen, een ware uitdaging. Je begeeft je dan over een nog gladder oppervlak dan wanneer je op een bananenschil trapt. Iemand die dus het looppad waarover je je beweegt inzeept, doet dat letterlijk en figuurlijk om je onderuit te halen en dus te bewerkstelligen dat je je doel niet bereikt.

volgende keer:
zetten we grote ogen op...

un chien regarde bien un évêque

kijken staat vrij
('een hond kijkt wel naar een bisschop')

Sinterklaas die aan hondentraining doet? Ze houden elkaar in ieder geval goed in de smiezen. En Je kunt het de hond niet kwalijk nemen dat hij vreemd opkijkt als hij zo'n vreemde snuiter op zijn pad vindt. Met de uitdrukking wordt bedoeld dat je ertegen moet kunnen dat men speciale aandacht voor je heeft als je bekend bent. Je moet dan niet raar opkijken als je steeds weer in de schijnwerpers wordt gezet. Tegenwoordig worden bisschoppen waarschijnlijk nog nauwelijks herkend, maar vroeger waren deze kerkelijke gezagsdragers even bekend en riepen ze even veel nieuwsgierigheid op als tegenwoordig filmsterren en bekende popmusici. 

volgende keer:
gaan we de loopplank inzepen...

au trente-sixième dessous

in een zwart gat (vallen) / in de put (raken) / aan lager wal (geraken)
(in de zesendertigste verdieping onder het toneel')

Dessous betekent 'eronder' en als zelfstandig naamwoord o.a. 'onderzetter', maar in de uitdrukking van vandaag verwijst het naar ruimten onder het toneelpodium, waar rekwisieten worden opgeborgen en zich toneelmachinerieën bevinden. De Opéra Garnier in Parijs had in de negentiende eeuw drie van die onderverdiepingen. Als een acteur zich schaamde voor slecht toneelspel, kon hij zich niet verder verbergen dan in de derde, onderste verdieping onder het toneel. Dieper kon je niet zakken. Als een stuk werd uitgefloten, werd dan ook wel gezegd dat het tombée dans le troisième dessous was. De uitdrukking kreeg al snel een figuurlijke betekenis voor mensen die op een andere manier in de put of aan lager wal raakten. En dan komt de overdrijving om de hoek kijken. Drie onderverdiepingen zijn niet meer genoeg. Het worden er al snel veertien en uiteindelijk zelfs zesendertig. 

volgende keer:
hebben we het over de hond en de bisschop...

pousser des cris d'orfraie

krijsen, moord en brand schreeuwen
('zeearendkreten slaken')

Alle roofvogels brengen een schril geluid voort, zeearenden niet meer dan andere grote roofvogels. Waarschijnlijk is de zeearend in de zestiende eeuw in de uitdrukking terechtgekomen doordat het Franse woord qua klank erg lijkt op het woord voor 'kerkuil': la chouette effraie. Deze vogel dankt zijn naam dan weer aan het feit dat ze vooral 's nachts actief zijn en zowel door hun plotselinge spierwitte verschijning als hun kreten angstaanjagend kunnen zijn. Inderdaad, effraie betekent 'maakt bang, doet schrikken'. 

volgende keer:
gaan we 36 verdiepingen onder de grond...

dessins humouristiques : le préservaitf imparfait

de préservatif imparfait

'Wie kan mij vertellen in welke tijd de werkwoorden in de volgende zin staan:
"Zij wilden geen kinderen, maar ze kregen er zes!" vraagt de juf aan de klas.
De leerling vooraan antwoordt: 'Dat is de préservatif imparfait, mevrouw!' waarmee hij een woordspelletje maakt met de vele werkwoordstijden en -wijzen op -if (subjonctif, passif, infinitif) en de dubbele betekenis van imparfait. Imparfait betekent in de grammatica 'onvoltooid' en is dan ook de benaming van de bekendste onvoltooid verleden tijd, maar het betekent natuurlijk ook 'onvolmaakt'.  Een préservatif is een condoom en met dat onvolmaakte, kapotte condoom geeft de jongen dus een bevredigende inhoudelijke verklaring van de voorbeeldzin van de juf.

volgende keer:
luisteren we naar de schreeuw van de zeearend...

français de la rue : teuf

feestje

Nee, dit is geen verkeersbord dat je waarschuwt om vaart te minderen en langzaam aan te komen tuffen, omdat er mensen op de weg lopen, hoewel... het zou zo maar kunnen in een feestzone. Teuf is namelijk weer een mooi voorbeeld van verlan, het in straattaal veel gebruikte procedé om lettergrepen om te draaien (verlan = l'envers = 'het omgekeerde'). Fête ('feest') spreek je - inclusief de Franse 'explosie' waarbij je je mond direct na een uitgesproken laatste medeklinker weer opent, waardoor er nog een korte stomme e te horen is - uit als fè - teu (natuurlijk niet onze 'eu' die verglijdt naar 'euj', maar een stomme e met getuite lippen). Vervolgens draai je beide lettergrepen om: teu - fè en hak je de laatste klinker eraf: voilà: teuf. Op dezelfde manier ontstaan keum uit mec ('man, jongen'), meuf uit femme (vrouw) en keuf uit flic ('smeris, politieagent'). Dus als teveel meufs en keums naar dit teuf komen, dan ligt er misschien toch nog een taak voor de keufs...

volgende keer:
behandelen we een bijzondere werkwoordstijd...

comme un cheveu sur la soupe

ongelegen (komen)
('als een haar op de soep')

Ik hoef u niet uit te leggen dat het een onaangename verrassing is een haar uit je soepbord te moeten oplepelen. Dat komt bepaald ongelegen. De uitdrukking bestaat sinds het begin van de twintigste eeuw in de Franse taal.

volgende keer:
vieren we een feestje...

un chèque en bois

een ongedekte cheque
('een houten cheque')

De Flintstones gebruikten ongetwijfeld stenen cheques voor hun betalingen, maar met een houten cheque kun je niet veel uitrichten. Wel kun je met een houten cheque (die trouwens ook een stuk gemakkelijker te vervoeren en te verhandelen is dan een stenen exemplaar) de boel gemakkelijker belazeren door de inscriptie aan te passen. 
Maar aangezien er in deze tijden ook geen banken bestonden, waren er überhaupt geen cheques. De toevoeging en bois moet je dan ook in verband brengen met de toevoegingen de bois en en bois in bijvoorbeeld une jambe de bois ('een houten been') en un sabre de bois ('een houten sabel') die bestaan sinds de veertiende eeuw om de kunstmatigheid (en verminderde doelmatigheid) van voorwerpen aan te duiden. Bij een chèque en bois gaat het dus om een valse, ofwel ongedekte cheque.

volgende keer:
vinden we een haar in de soep...

ça fait la rue Michel

zo is het genoeg

('dat kost de rue Michel')

Sinds 1806 bestaat in de Marais (statige wijk in Parijs) de rue Michel-le-Comte. 
De uitdrukking zou ontstaan zijn doordat veel bestuurders van fiacres (huurrijtuigen, een soort voorlopers van taxi's) dit uitspraken als hun passagiers het juiste bedrag hadden uitgeteld. Stel je voor dat een passagier die wordt afgeleverd in de rue Michel een aantal muntstukken in de hand van de bestuurder legt en op het moment dat het genoeg is, zegt deze: Ça fait la rue Michel ('dat is wat het kost tot de rue Michel).

volgende keer:
betalen we met een ongedekte cheque...

battre à plate couture

platwalsen / vermorzelen / in de pan hakken
('tot platte naad slaan')

Wij kennen het woord couture uit de samenstelling haute couture voor 'hoge mode, luxe modekleding'. Het is uiteindelijk gewoon het zelfstandig naamwoord bij coudre ('naaien') en kan naast '(het) naaien', ook 'hechting, stiksel' en 'naad' betekenen. 
De uitdrukking van vandaag stamt uit de vijftiende eeuw, toen kledingstoffen nog behoorlijk stijf en ruw van aard waren. Met name naden en knoopgsgaten konden daardoor ook onaangenaam aanvoelen op het lijf. Kledingmakers die wel vaardig maar in het algemeen niet rijk waren, hadden daarom de gewoonte deze naden, stiksels en knoopgaten met een gereedschap plat te slaan. Uiteraard werd dit niet gedaan - zoals de uitdrukking wellicht suggereert - met de drager in het kledingstuk erbij, maar dat is in feite wel wat de uitdrukking van lieverlee figuurlijk is gaan betekenen.

volgende keer:
gaan we naar de rue Michel...

être sur la touche

op een zijspoor gezet zijn / uit de boot vallen
('op de toets liggen / op de zijlijn staan') 

Iemand die geen verstand van rugby heeft, zal het misschien zo verstaan: een touche is dan namelijk een toets van een piano of van een toetsenbord. Maar in de rugbysport is het de benaming voor de zijlijn, het gebied van het veld waar niet gespeeld mag worden. Een speler die op de zijlijn wordt gezet, heeft dus tijdelijk niet meer het recht om mee te spelen.

volgende keer:
worden we platgewalst...

dessins humouristiques : mort ou vivant

- Als je de nacht moest doorbrengen 
met een beroemdheid, levend of dood,
wie zou je dan kiezen?
- De levende!

levend of dood

Veel cartoons bevatten woordspelletjes op spelen in ieder geval met de verschillende manier waarop je bepaalde woorden kunt interpreteren. Gezien de prominent gele haardos van de tweede persoon, moet het hier wel gaan om de subcategorie 'domme-blondjes-grappen'. Vast niet erg woke...

volgende keer:
gaan we op het toetsenbord liggen...

français de la rue : rouille

fles
('roest')

Er bestaan wel metalen flessen, maar bij roest denken wij toch eerder aan bijvoorbeeld auto's (een 'roestbak'). Toch is in het argot een rouille een fles, met name als het om champagne gaat. Waarom zo'n luxe glazen fles 'roest' wordt genoemd, heb ik niet kunnen vinden. Het zou aan de kleur van de fles kunnen liggen, maar die is juist bij champagne altijd groen en niet bruin. 

Overigens wordt een champagnefles ook wel roteuse genoemd. Dat laat zich dan weer makkelijker verklaren. Een rot is namelijk een boer en een roteur dus iemand die een boer laat. Roteuse is daarvan de vrouwelijke vorm, bouteille ('fles') is immers ook een vrouwelijk woord. En dat je van bubbeltjeswijn boeren gaat laten, is algemeen bekend...

volgende keer:
hebben een kwestie van leven of dood...

tronche de cake

halve zool
('cakesmoel')

Voor een kinderfeestje kun je natuurlijk gezichtjes maken op plakjes cake, maar als je er zelf voor wordt uitgemaakt, dan is dat minder vriendelijk bedoeld. De uitdrukking is een variant van tête de noeud (lett. 'knoophoofd') waarin de knoop staat voor een knoest hout in een boom, dat in het argot 'eikel' (van de penis) is gaan betekenen. Het is dus hetzelfde als in het Amerikaans Engels dick head. In het Occitaans (de taal van Zuid-Frankrijk) is het quéco het woord voor deze noeud. Dat klinkt voor de Fransen van boven de Loire - die het Occitaans niet machtig zijn - als het Engelse cake. En zo is de eikel dus veranderd in een lekker stuk cake. Dat tronche in de uitdrukking terecht is gekomen in plaats van tête is misschien verklaarbaar omdat tronche ('tronie, smoel, gezicht') qua betekenis natuurlijk heel dicht bij tête ('hoofd') ligt, maar bovendien maar één klank afwijkt van tranche ('plakje') en zo kom je snel van een 'plakje cake' naar een 'cakesmoel'. Als je trouwens voor tronche de cake wordt uitgemaakt, is het heel begrijpelijk dat je vervolgens fait la tronche ('chagrijnig kijkt'). Om de ergernis en stress te verwerken kun je dan maar beter een tranche de cake nemen...

volgende keer:
bekijken we een roestige fles...

à deux vitesses

van de twee snelheden / met twee maten meten
('met twee snelheden')

Het is al weer geruime tijd geleden dat er voor het eerst gesproken werd van een Europa in twee snelheden, toen Helmut Kohl wel heel snel ging na de val van de Muur naar de zin van andere oudgedienden van de EU, zoals Nederland en Frankrijk. Moest de EU wel zo snel worden uitgebreid? Toen later de euro werd ingevoerd, wilden sommigen ook weer op de rem gaan staan. En we zullen nog wel vaker horen van een Europa van de twee snelheden. Idealiter wordt ieder land uiteraard hetzelfde behandeld, maar door een verschillend welvaartsniveau en historisch gegroeide verschillen kunnen sommige maatregelen nu eenmaal heel verschillend uitpakken voor de verschillende lidstaten en dan is er toch maatwerk nodig. Vitesse wordt ook gebruikt in de betekenis 'versnelling' in een auto, maar dat is niet de betekenis die bedoeld wordt in de oorspronkelijke uitdrukking. Het gaat hier om de verschillende snelheden die gehanteerd werden in een postsorteercentrum. Expresbrieven - waar uiteraard een hoger tarief voor gold - werden sneller behandeld dan gewone poststukken. 

volgende keer:
vragen we ons af hoe je er uitziet als je op een cake lijkt...