donderdag 1 april 2021

le torchon brûle

ruzie in de tent / nu zijn de rapen gaar / de sfeer is te snijden
('de theedoek brandt')

Je kunt je voorstellen dat er een fikse ruzie ontstaat als iemand in de keuken een theedoek in de fik steekt, maar in de achttiende eeuw werd met een torchon nog geen theedoek bedoeld. In de twaalfde eeuw betekende het 'vuistslag' en een torche was een 'toorts'. Dat woord ligt volgens taalkundigen ten grondslag aan de uitdrukking van vandaag. Niet de theedoek dus, maar de toorts brandt. Misschien heeft de twaalfde-eeuwse betekenis van torchon ('vuistslag') de betekenis van de uitdrukking beïnvloed. Zo'n proces van wederzijdse beïnvloeding van woordbetekenissen vindt wel vaker plaats. In hetzelfde lexicale gebied kan het werkwoord (se) torcher ook 'vechten' betekenen, un coup de torchon een 'gevecht' en een torchée een stevige 'correctie'. Een beetje vergezocht misschien, maar tu brûles wordt ook gezegd in een kinderspelletje waarbij je naar iets op zoek moet gaan (wij zeggen dan 'warm!'). Als le torchon brûle, dan zijn de klappen dus dichtbij, dan kan er ieder moment een ruzie ontstaan...

volgende keer:
staan we met de mond vol tanden...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten