woensdag 21 juni 2023

voir Naples et mourir

eerst Napels zien en dan sterven
('Napels zien en sterven')

Een kleine halve eeuw geleden had het verfmerk Flexa een variant bedacht op de uitdrukking van vandaag: 'Eerst Flexa zien, dan verven!' Het is maar de vraag of de gemiddelde talenkennis van de Nederlander 46 jaar later nog toereikend zou zijn geweest om de knipoog in deze reclameslogan te herkennen. En zelfs als we naar de oorspronkelijke uitdrukking gaan, dan is het de vraag of we die wel meteen begrijpen. Voor velen is de eerste associatie bij de naam Napels misschien die van georganiseerde misdaad en arme wijken waar de was aan de gevels hangt te drogen. Terwijl de wens om Napels te zien zou moeten staan voor een zo dierbare wens dat je daarna met een gerust hart dood zou kunnen gaan. De oorspronkelijke versie van de uitdrukking was Italiaans: Vedi Napoli e poi muori! en is in onze taalgebieden verspreid dankzij Goethe na zijn verblijf in Italië van 1786 tot 1788. Toch had Napels ook in die tijd al een discutabele reputatie. Le mal de Naples stond voor sifylis en in de zeventiende eeuw (ruim 100 jaar voor Goethes bezoek aan Italië dus) bedoelde men met aller à Naples sans passer par les monts (lett. 'naar Napels gaan zonder de bergen te passeren') dat je een SOA op had gelopen. Als je niet oppaste, gebeurde dat sterven dus vanzelf...

volgende keer:
vertrekken we met stille trom...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten