vrijdag 15 september 2023

charbonnier est maître chez soi

ieder is baas in eigen huis
('kolenbrander is thuis meester')

Om de herkomst van deze uitdrukking te begrijpen moeten we teruggaan naar de zestiende eeuw, toen koning François Ier (Frans de Eerste) tijdens de jacht verdwaalde en tegen negen uur 's avonds aanklopte bij het hutje van een kolenbrander. De heer des huizes bleek afwezig, maar zijn vrouw zat gehurkt bij het haardvuur. Het was winter en het had flink geregend, dus de koning vroeg om een maaltijd en om een plek om te overnachten. Beide werden hem toegestaan maar voor het avondeten moest hij wachten op de terugkeer van de kolenbrander. De koning warmde zich aan het vuur en ging op de enige schamele stoel in het huisje zitten. Tegen tienen kwam de kolenbrander thuis, moe van het werk, helemaal doorweekt en met een lege maag. Hij hoorde van zijn vrouw over de gast en de dubbele belofte die hem gedaan was en groette hem. Hij vroeg hem wel op te staan van de stoel, want dat was de stoel waarin hij zelf altijd zat en zo zei hij chacun est maître chez soi ('iedereen is baas in eigen huis'). Frans de Eerste stond op en ging op een houten krukje zitten. Samen praatten ze over de belastingen en de slechte omstandigheden waaronder gewone mensen als de kolenbrander moesten werken. Als de koning beloofde zijn mond te houden, serveerde hij een stuk wildzwijn dat hij illegaal had geschoten (de jacht was voorbehouden aan de koning en de adel). Na goed gegeten en geslapen te hebben, betaalde de koning de volgende dag zijn gastheer en stond hem voortaan toe te jagen.

volgende keer:
gebruiken we instantwater...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten