donderdag 20 januari 2022

c'est l'horloge du palais

een klok die niet bij staat / een klok die gaat met de wind
('het is de paleisklok')

Tegenwoordig wordt de tijd op klokken gesynchroniseerd via het NTP (Network Time Protocol) systeem met de atoomklok, die voor zijn tijdmeting weer gebruik maakt van de trillingen van atomen, die zo constant en onafhankelijk van hun omgeving zijn dat hun afwijking ongeveer 1 seconde per 5 miljard jaar bedraagt. Dat was halverwege de veertiende eeuw wel anders. In het middeleeuwse Parijs gaven kerkklokken de tijd van werk en rust aan en dat leverde nogal eens een kakofonie van onafhankelijk van elkaar beierende klokken op, net zoals tegenwoordig op veel plekken in de wereld het geval is met de oproep tot het islamitische gebed. Karel de Wijze (de Franse koning Karel de Vijfde, een ander dan de bekende Habsburger twee eeuwen later) wilde zijn onderdanen ter wille zijn door wat meer orde in de chaos te scheppen. Hij liet in zijn paleis een klok installeren waarop alle andere klokken van de ville aux cent clochers ('stad met de honderd klokkentorens') zich moesten afstemmen. Omdat hij de expertise van de Franse klokkenmakers niet vertrouwde, liet hij het precisiewerk over aan de Duitse klokkenmaker Henry de Vick, die acht jaar aan de opdracht werkte. Helaas had ook dit zorgvuldig samengestelde uurwerk om de haverklap technische problemen en was de tijd dus vaak ontregeld, hetgeen onder de Parijzenaren die geacht werden hun werkzaamheden af te stemmen op de paleisklok de aanleiding gaf tot het bezigen van deze uitdrukking.

volgende keer:
sparen we kosten noch moeite...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten