donderdag 31 mei 2018

le mont-de-pitié / chez ma tante / le clou

de lommerd, het pandjeshuis
('de berg van barmhartigheid / bij mijn tante / de spijker')

Als je iets in onderpand wilt leggen, doe je dat in Frankrijk in een berg van barmhartigheid, bij je tante of bij de spijker. De eerste benaming is in de zestiende eeuw (verkeerd vertaald) overgenomen uit het Italiaans waar monte di pietà niet stond voor een berg maar voor 'krediet van barmhartigheid'. Een monte stond voor het bedrag (vergelijk het Franse montant) dat je iemand nog schuldig was. Een Italiaanse monnik was deze dienst begonnen in 1462 en een eeuw later werd deze door de Franse arts Théophraste Renaudot overgenomen. Lodewijk XIII stond later toe dat er een zestigtal vestigingen werden geopend in heel Frankrijk en in 1918 werd de officiële naam Caisse de Crédit Municipal. De naam mont de piété is echter voort blijven bestaan onder de bevolking.
Chez ma tante lijkt vooral ingegeven door schaamte. Mensen die niet graag toegeven dat ze naar een pandjeshuis moeten gaan, vertellen liever dat een familielid ze heeft bijgestaan. Wij denken dan misschien eerder aan een suikeroompje. In Frankrijk zou een tante deze functie bekleden. Er wordt ook wel een speciale tante aangewezen, namelijk de tante van de prince de Joinville, derde zoon van koning Louis-Philippe. Hij verloor nogal wat geld bij het gokken en had zijn gouden horloge daarvoor in onderpand gebracht. Dat durfde hij zijn moeder, koningin Amélie, niet te vertellen toen die opmerkte dat zijn horloge verdwenen was en daarom zou hij gezegd hebben dat hij het bij zijn tante had laten liggen...
Tenslotte verwijst de spijker naar de spijkers waaraan vroeger de verpande voorwerpen werden opgehangen. 

volgende keer:
Hoe zeg je in het Frans dat je 'klaar voor de start' bent? 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten