woensdag 20 november 2019

salut, vieille branche !

hee, ouwe rakker!
('hoi, oude tak!')

Net als in de Nederlandse uitdrukking duidt het  woord 'ouwe' niet zozeer op de leeftijd van de aangesprokene, maar meer op de duur van de onderlinge relatie. Je zegt het bij voorkeur tegen iemand die je al lang kent. Maar waarom noem je die persoon dan een 'tak'? 
Er wordt wel beweerd dat het te maken heeft met het werkwoord brancher dat '(elektrisch) aansluiten' betekent. Zoals je een apparaat met een stekker in een stopcontact kunt aansluiten, zo kun je ook twee mensen 'aan elkaar aansluiten'. Bedenk ook dat een stekker en een stopcontact in het Frans respectievelijk een prise mâle en een prise femelle ('mannelijke en vrouwelijke greep') heten. Dat zou het verband kunnen benadrukken, maar dan zonder per se de (hetero)seksuele connotatie.
Toch is deze verklaring onwaarschijnlijk of eigenlijk zelfs onmogelijk, aangezien de uitdrukking al midden negentiende eeuw gebezigd werd, toen er nog geen elektrische apparaten bestonden. 
Hoewel op het eerste gezicht misschien vergezocht, lijkt het aannemelijker dat de tak gezien moet worden als een stevig stuk hout, of een houten paal waaraan je je vast kunt houden als je je bedreigd, ongelukkig of onzeker voelt. Een soort rots in de branding dus, een functie die een goede vriend voor je kan vervullen. Ter ondersteuning van deze theorie wordt wel aangevoerd dat sinds 1400 het woord poteau ('paal') werd gebruikt om een goede vriend mee aan te duiden. Dat woord ligt weer aan de oorsprong van het huidige pote ('makker, kameraad').

volgende keer:
pakken we u met harde hand aan...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten