donderdag 21 oktober 2021

numéroter ses abattis

als ik die een hand heb gegeven, moet ik mijn vingers natellen
('zijn ledematen nummeren')

Als we ze dan toch gaan tellen, laten we ze dan ook hun eigen namen geven in plaats van alleen een nummertje: de duim is le pouce, de wijsvinger l'index, de middelvinger le majeur, de ringvinger l'annulaire en de pink l'auriculaire. Maar eigenlijk gaat het in het Frans nog veel verder en is de uitdrukking een stuk verontrustender. Abattis zijn nl niet de vingers, maar gehele ledematen of zelfs slachtafval in het algemeen. Denk aan het verwante woord abattoir voor slachthuis en het werkwoord abattre voor 'neerslaan, slachten'. Je ziet dus een slagveld voor je waar her en der afgehakte ledematen (en andere lichaamsdelen?) rondslingeren die je als half overlevende nog bij elkaar zou moeten gaan zoeken. 
De uitdrukking dateert uit de negentiende eeuw en werd vaak juist als bedreiging gebruikt: Tu veux te battre? Tu peux numéroter tes abattis ! ('wil je vechten? Dan kun je je ledematen vast nummeren!) Je moet dus eigenlijk je ledematen vooraf een nummertje geven, zodat je ze achteraf terug kunt vinden om ze op de juiste plaats weer aan te hechten.
Met zo iemand ga ik maar liever niet in discussie...

volgende keer:
voel ik op mijn klomp(en) aan...

1 opmerking: