zondag 3 maart 2019

héraut - Hérault - héro - héros

heraut - Hérault - heroïne - held

Al deze vier woorden worden op dezelfde manier [eeroo] uitgesproken. Een héraut heet bij ons ook een 'heraut'. Herauten waren aankondigers en opzichters bij middeleeuwse toernooien. Zij hadden een grote kennis van de wapenschilden en konden daarmee de identiteit van de ridders bekendmaken. 
De Hérault is de naam van een departement in het zuiden van Frankrijk waarvan Montpellier de hoofdstad is. Net als bijna alle departementen is het vernoemd naar een rivier, die dus ook Hérault heet. Die naam is overigens afkomstig van het Frankische (Germaanse) Hariwald (heir = leger + wald = woud). 
Ik heb het al eerder gehad over de Franse voorliefde voor het afkorten. Héro (zonder -s aan het eind) is dan ook de afgekorte vorm van héroïne in de betekenis 'heroïne'. Sommigen zullen zich misschien afvragen waarom ik daar nog een vertaling van geef (beide woorden zijn namelijk hetzelfde in het Frans en in het Nederlands), maar dat is omdat héroïne in het Frans als eerste betekenis 'heldin' heeft. De mannelijke variant is ons vierde woord van vandaag: héros (met een -s, van het Griekse èroos). Nog een aardig weetje trouwens is dat het woord héros niet zoals gebruikelijk is voor uit het Latijn en Grieks ontleende woorden met een stomme h begint (het vrouwelijke héroïne volgt deze regel wel). Het is dus l'héroïne ('de heldin'), maar le héros ('de held'). De reden daarvoor zit hem in het meervoud. Als een woord niet met een aangeblazen maar met een stomme h begint wordt de meervouds-s van het lidwoord ervoor uitgesproken: les héroïnes ('de heldinnen') klinkt als [leezeeroien]. Les héros klinkt met een aangeblazen h echter als [lee eeroo] Als de h van héros stom was geweest, dan zou de uitspraak van les héros [leezeeroo] zijn geweest, net als les zéros ('de waardelozen/onbenullen'), het tegengestelde dus van 'helden'...

volgende keer:
Hoe noem je een 'goedzak' in het Frans?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten