dinsdag 14 januari 2020

tourner casaque

de benen nemen / als een blad aan een boom veranderen / zijn huik naar de wind hangen
('kazak omdraaien')

Is dit een aansporing om onderdaan te worden van Kazakhstan, greatest country in the world? Zo zouden Engelstaligen het misschien kunnen opvatten (to turn Kazakh), maar zo zit het uiteraard niet, al heeft het woord casaque indirect wel degelijk met Kazakhstan te maken. Het woord heeft een Turkse oorsprong en betekent daar 'vrij man, avonturier' en werd met name gebruikt voor een ruitervolk aan de oever van de Zwarte Zee, inderdaad de Kazakhs, die dienden in het Turkse leger. Hun uniform kreeg vervolgens de naam van dit volk. In de zeventiende eeuw kreeg de langmouwige jas van de musketiers dezelfde naam. Prendre casaque betekende dan ook dat je in dienst trad van het beroemde musketierskorps.  In Italië bestond al de uitdrukking voltare casacca (in het Frans tourner casaque) voor soldaten die als ze op de vlucht sloegen hun kazak omdraaiden. Dat is dan de meest letterlijke betekenis, maar al snel kon het ook betekenen dat je van uniform wisselde, dus van legerkorps en dus van politieke opvatting. Er wordt wel beweerd dat ene Charles-Emmanuel de Savoie, zwager van Philips de Tweede, om opportunistische redenen met het grootste gemak van alliantie met andere partijen wisselde en daarom een makkelijk omkeerbare kazak droeg met aan de ene kant een witte kleur, als hij onder één hoedje speelde met de Fransen en een rode kant als hij in zee ging met de Spanjaarden. 

volgende keer:
klimmen we op de maatschappelijke ladder...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten