dinsdag 15 oktober 2019

bon sang !

potverdriedubbeltjes!
('goed bloed')

Ooit (in de veertiende eeuw) bestond de vloek Par le sang (de) Dieu ! ('bij het bloed van God'). Maar zo'n vloek werd als godslasterend beschouwd en werd daarom snel verbasterd tot palsambleu. Enkele tussenstappen zijn par le sanc bieu (veertiende eeuw) en par la sang bleu (bij Molière).  Ook in onze taal zien we daar veel voorbeelden van. Godverdomme ('God verdoeme mij, God moge mij verdoemen') is vermomd als potverdomme en alsof dat niet genoeg was, zijn er vervolgens nog vele variaties daarop verschenen, zoals potjandorie en potverdriedubbeltjes waarbij de oorspronkelijke vloek in feite geheel onherkenbaar is geworden. 
Terug naar de Franse vloek. In de negentiende eeuw bestond een variant van par le sang de Dieu, namelijk Bon sang de bon Dieu wat al snel verkort werd tot Bon sang, om vervolgens weer verlengd te worden tot bijvoorbeeld bon sang de bois en bon sang de bon soir. 
In dit verband wil ik trouwens een in mijn kindertijd veel gebezigde vloek van mijn geliefde vader niet onvermeld laten. Kent iemand die variant misschien ook? : 'potvermielemallemoppe!' Ik ben heel benieuwd naar de etymologie daarvan...

volgende keer:
hebben we de pest aan iemand...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten