('naar Canossa gaan')
Het feit dat ik mijn Duitse oom Helmut deze uitdrukking vaak hoorde bezigen, bewijst wel hoe Europees die is. Om de uitdrukking te begrijpen moeten we teruggaan naar 1077 toen paus Gregorius VII besloot op het kasteel van Canossa in Emiglia Romana te gaan verblijven en hier de Hendrik IV, keizer van het Heilige Roomse Rijk, te ontvangen. Deze keizer had het in de zgn. Investituurstrijd in zijn hoofd gehaald de macht van de paus te beperken door te stellen dat zij in tegenstelling tot adellijke geslachten hun macht niet automatisch over konden laten gaan op hun erfgenamen. Daardoor behield de koning het recht eigenhandig hoge geestelijken aan te stellen over gebieden die door hen bestuurd werden. Uiteraard ging het dan om geestelijken die loyaal waren aan de koning. De paus was not amused en sprak de keizer hierop aan. Toen deze niet van plan bleek zijn beleid aan te passen, werd hij in 1076 door de paus geëxcommuniceerd. Daarop weigerden de vazallen van de keizer hem nog te volgen. Hij zag zich dus genoodzaakt om een boetetocht te ondernemen naar Canossa, waar de paus verbleef. Toen hij daar in 1077 aankwam, vernederde de paus hem door de poort drie dagen lang voor hem gesloten te houden, let wel, voor iedereen zichtbaar gehuld in een boetekleed in de januarikou. Pas daarna was hij bereid de excommunicatie op te heffen.
Acht eeuwen later, in 1872, gebruikte Bismarck de uitdrukking 'we zullen niet naar Canossa gaan', staande voor de Reichstag, om zijn ongenoegen te uiten over het Vaticaan dat de Duitse katholieke partij ondersteunde en die niet wilde zwichten voor de wensen van paus Pius IX. De macht van de paus was sinds Gregorius duidelijk tanende...
volgende keer:
zijn we niet bang voor een nieuwe zondvloed...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten