('de haren in gevecht/strijdgewoel')
Sommige mensen willen absoluut niet zo gezien worden. Onze vorige koningin leek zo veel haarlak in haar kapsel te spuiten dat het haast leek of ze haar gehele kapsel als een soort helm op kon zetten. Ook over de echtheid van het haar van de huidige republikeinse presidentskandidaat is menigmaal gespeculeerd, tot... de cabaretier Jimmy Fallon van Donald Trump toestemming kreeg zijn haar eens flink in de war te brengen. Anderen daarentegen, zoals de schrijver Peter Buwalda lijken er een sport van te maken er altijd uit te zien alsof ze net uit bed komen, liefst na een wilde nacht met heel veel gewoel... In het Frans noem je dat dan les cheveux en bataille ('het haar in strijdgewoel'). Nu de oorsprong. De overeenkomst tussen heftig ongekamd haar en een slagveld lijkt erg voor de hand te liggen, en toch is dat niet de oorsprong van de uitdrukking, hoewel die weer wel min of meer op het slagveld ligt. Ik spreek in raadselen...
We moeten terug naar een andere persoon die geen last had van een gebrek aan zelfvertrouwen: naar Napoléon Bonaparte en dan met name naar zijn steek (in het Frans: bicorne). Deze steek of bicorne kon op twee manieren gedragen worden: en colonne (met de twee punten voor en achter) of en bataille (met de twee punten boven de schouders), zoals ook een leger voorbij kon trekken en colonne (marcherend) of en bataille, klaar voor het gevecht. Al snel werd de uitdrukking en bataille gebruikt voor ieder hoofddeksel dat verkeerd of scheef op het hoofd werd geplaatst. Toch is het niet onwaarschijnlijk dat de connotatie 'wanorde op het slagveld' mee heeft gespeeld als en bataille wordt gebruikt voor haar dat in de war zit. Opmerkelijk in dit geval is dat het woord emmêlé ('door elkaar') precies hetzelfde klinkt als en mêlée ('in het strijdgewoel').
volgende keer
Hoe doe je in het Frans iets 'op je sloffen' ?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten