zondag 9 juli 2017

hoe vertaal je 'band' in het Frans?

bande - ceinture - chaîne - ensemble - groupe - liaison - lien - pneu - rapport - reliure - ruban - tapis


Ons woord 'band' kan heel verschillende dingen aanduiden. Eerst moeten we het al even eens worden over de uitspraak. We hebben namelijk een 'band' met een aan het Engels ontleende uitspraak [bent] in de betekenis van 'popgroep'. In dat geval gebruik je in het Frans het woord groupe of ensemble. Maar met de Nederlandse uitspraak [bant] heeft het woord veel meer betekenissen. De band op de foto, om een wiel dus, heet in het Frans een pneu. 'Ik heb een lekke band' is J'ai un pneu crevé. Maar een band kan ook staan voor een stuk stof. Als het een lint is, zeg je in het Frans un ruban. Maar ook het woord bande kan worden gebruikt als het om een strook stof gaat. Je gebruikt dat woord ook voor 'tape'. 'Iets op de band opnemen' is enregistrer sur bande. La bande adhésive is een aanduiding voor heel stevige 'kleefband'. Bedoel je gewoon 'plakband', dan is het officiële woord ruban adhésif, maar in de volksmond heet het scotch, naar een bekend merk. Daaruit is zelfs het werkwoord scotcher ('vastplakken', zowel letterlijk als figuurlijk) ontstaan. 
Als we het hebben over een transportband, dan gebruiken we chaîne in het geval van een industriële lopende band: il travaille à la chaîne ('hij werkt aan de lopende band', een 'lopendebandwerker' is trouwens dan weer un ouvrier spécialisé ('gespecialiseerd arbeider', een mooie eufemistische term in de trant van 'interieurverzorgster')). Een 'loopband' heet geen chaîne maar een tapis roulant ('rollend tapijt'). 
Bij vechtsporten kun je ook een band halen. Dat heet in het Frans een ceinture : il porte la ceinture noire ('hij draagt de zwarte band').
Als je met een 'band' een 'boek' bedoelt, dan heet dat in het Frans een reliure. 
Tenslotte kan een 'band' ook figuurlijk gebruikt worden in de betekenis '(emotionele) verbinding'. Dan zijn de woorden lien ('band, nauwe betrekking'), rapports (ils ont de bons rapports, 'ze hebben goede betrekkingen') en liaison (une liaison amoureuse, 'een liefdesband') een goede vertaling. 

volgende keer
Als ogen konden doden... hoe deden ze dat dan in het Frans?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten