(lett. 'iemand de hoed laten dragen')
Deze uitdrukking gaat terug tot
de 16e eeuw. In die tijd was een hoofddeksel zeer bepalend voor iemands sociale
status. Aan iemands hoofddeksel kon je precies zien uit welke laag van de
samenleving iemand afkomstig was. Een eeuw later ontstond al de uitdrukking
'mettre un chapeau à quelqu'un' ('iemand een hoed opzetten') in de betekenis
van 'kwaadspreken van iemand, iemands reputatie beschadigen'.
Iemand die de zwartepiet krijgt
toegespeeld 'reçoit la mauvaise carte'. Deze uitdrukking ligt eigenlijk dichter
bij de Nederlandse variant, aangezien 'zwartepiet' ook de naam is voor de schoppenboer.
In het kaartspel 'zwartepieten' verliest de speler die als laatste de
schoppenboer nog in handen heeft.
Sinterklaas en Zwarte Piet in Frankrijk
Maar met alle discussie in ons land is het misschien ook interessant om te weten of Frankrijk ook Zwarte Piet kent. Ja en nee. Het sinterklaasfeest wordt ook gevierd in Noord- en Oost-Frankrijk (Lotharingen), al is het zoals in de meeste landen grotendeels verdrongen door de kerstman. Sinterklaas (Saint-Nicolas) lijkt op onze sinterklaas, maar Zwarte Piet (Père Fouettard) is een ander personage. Allereerst is hij niet zwart, hij loopt rond in een monnikspij en draagt een grote zwarte of rode baard en een roe. In tegenstelling tot Sinterklaas is hij absoluut geen kindervriend. Hij komt kinderen die niet braaf zijn geweest straffen en geeft hen cadeautjes die ze niet willen, zoals mosterd, (steen)kolen, aardappelen of uien. Père Fouettard is voor het eerst in de Elzas verschenen in de zestiende eeuw en heet ook wel Croque-Mitaine. Er worden diverse historische personages genoemd die aan de oorsprong zouden liggen van dit gevreesde personage: een opvliegende heer uit de Middeleeuwen en in Metz wordt verteld dat het keizer Karel V zou zijn die de stad in 1552 belegerde. De inwoners van Metz zouden de keizer vervolgens belachelijk hebben gemaakt door een pop met zijn beeltenis te verbranden. En dan is er nog de legende die beweert dat Père Fouettard de beul zou zijn geweest die de drie kinderen heeft terechtgesteld die vervolgens door de bisschop van Myra weer tot leven zouden zijn gewekt. En Zwarte Piet met zijn zak waarin kinderen naar Spanje, het land van de Moren werd gestopt? Dat verhaal schijnt, net als de croissant, uit Oostenrijk te komen... Het laatste woord is hierover nog niet gezegd...
Sinterklaas en Zwarte Piet in Frankrijk
Maar met alle discussie in ons land is het misschien ook interessant om te weten of Frankrijk ook Zwarte Piet kent. Ja en nee. Het sinterklaasfeest wordt ook gevierd in Noord- en Oost-Frankrijk (Lotharingen), al is het zoals in de meeste landen grotendeels verdrongen door de kerstman. Sinterklaas (Saint-Nicolas) lijkt op onze sinterklaas, maar Zwarte Piet (Père Fouettard) is een ander personage. Allereerst is hij niet zwart, hij loopt rond in een monnikspij en draagt een grote zwarte of rode baard en een roe. In tegenstelling tot Sinterklaas is hij absoluut geen kindervriend. Hij komt kinderen die niet braaf zijn geweest straffen en geeft hen cadeautjes die ze niet willen, zoals mosterd, (steen)kolen, aardappelen of uien. Père Fouettard is voor het eerst in de Elzas verschenen in de zestiende eeuw en heet ook wel Croque-Mitaine. Er worden diverse historische personages genoemd die aan de oorsprong zouden liggen van dit gevreesde personage: een opvliegende heer uit de Middeleeuwen en in Metz wordt verteld dat het keizer Karel V zou zijn die de stad in 1552 belegerde. De inwoners van Metz zouden de keizer vervolgens belachelijk hebben gemaakt door een pop met zijn beeltenis te verbranden. En dan is er nog de legende die beweert dat Père Fouettard de beul zou zijn geweest die de drie kinderen heeft terechtgesteld die vervolgens door de bisschop van Myra weer tot leven zouden zijn gewekt. En Zwarte Piet met zijn zak waarin kinderen naar Spanje, het land van de Moren werd gestopt? Dat verhaal schijnt, net als de croissant, uit Oostenrijk te komen... Het laatste woord is hierover nog niet gezegd...
volgende keer
weer een verzoekje van een collega: hoe zeg je in het Frans 'de koe bij de horens vatten'?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten