donderdag 17 december 2015

habiller pour l'hiver

roddelen over, kwaadspreken van iemand
('lett. kleden voor de winter')


Het is tijd voor een korte winterstop, maar vrees niet... nog dit kalenderjaar ben ik weer terug van de pause hivernale... En we gaan de winterstop in met een heuse presidentiële boodschap van François Hollande op bezoek bij Nazarbajev, die al vanaf de prehistorie president is van Kazachstan ('greatest country in the world', als we Borát mogen geloven). Hij is daar ook in winterkleren gestoken en roept vertwijfeld uit: 'O die idioten! Daar gaan ze weer over lachen in Frankrijk! Met hun lokale gewoonte hebben ze me goed ingepakt voor de winter / lees: goed over me zitten roddelen'. 

herkomst van de uitdrukking
Allereerst moeten we daarvoor de bijzondere etymologie van het werkwoord habiller ('(aan)kleden') bekijken: Rond 1200 luidde het werkwoord nog abiller (zonder h) uit het woord bille met het voorvoegsel a-, en dat betekende zowel 'een houtblok maken' (préparer une bille de bois) als 'bomen snoeien' en 'bomen ontschorsen'. Dat werkje deed je gewoonlijk met een bijl (une hache) en zo schijnt die h ervoor gekomen te zijn. Onder invloed van het woord habit ('kledingstuk') is de betekenis van het werkwoord in de loop der eeuwen vervolgens verschoven naar '(om)kleden'. Raar, maar waar...
Als je kwaadspreekt van iemand, dan zadel je iemand met van alles en nog wat op. Je hult iemand in laster, je bekleedt hem er in feite mee. Tenminste, dit beweren mijn etymologische bronnen... Maar waarom dan voor de winter? Heel simpel: in dit seizoen heb je doorgaans - het lijkt er momenteel echter niet op - dikkere kleding nodig tegen de kou. Kwaadsprekers zouden er dus juist in dit seizoen plezier in scheppen mensen met dikke lagen laster te bekleden.

O.K. Nu houden we even een winterstop. Maar houd het blog in de gaten. Ik ben voor de jaarwisseling weer terug met nieuwe uitdrukkingen!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten