Binnenkort komt er een einde aan de regeringsperiode van Monsieur Normal. Het is François Hollande niet gegund een tweede keer mee te dingen naar het hoogste ambt in de Franse Republiek. Misschien kan hij beter zijn presidentiële pak verruilen voor dit T-shirt met het opschrift 'Ik heb geprobeerd gewoon te zijn. Het is me niet gelukt.'
Waar we in Nederland juist dol zijn op gezagsdragers die 'gewoon' zijn, willen ze in Frankrijk toch iemand die grandeur uitstraalt, dus vooral niet 'doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg'...
Normal is dus een van de mogelijke vertalingen van het woord 'gewoon', in de betekenis 'niet afwijkend van de norm'. In diezelfde betekenis kun je ook kiezen voor ordinaire en courant, die ook betekenen 'waar men aan gewend is'. Ordinaire heeft in het Frans niet de negatieve betekenis gekregen die het woord in het Nederlands heeft, evenmin als banal dat ook gebruikt kan worden in de betekenis van 'alledaags, niet opvallend'.
Un vin rouge ordinaire is geen 'ordinaire rode wijn', maar een 'gewoon, alledaags rood wijntje'.
Als je met 'gewoon' 'gebruikelijk' bedoelt, kun je ook habituel gebruiken: c'est ma place habituelle ('dat is mijn gewone plaats'). Bedoel je 'eenvoudig' dan kun je ook simple gebruiken, dat wederom een minder negatieve betekenis heeft dan in het Nederlands: un simple soldat ('een gewone soldaat').
Met name in taalkwesties wordt vaak het woord courant gebruikt. 'Gewoon Frans' is français courant en 'de gewone betekenis van een woord' la signification courante d'un mot.
In de betekenis 'van alle dag' kun je quotidien gebruiken: la vie quotidienne ('het gewone leven').
Als je bedoelt 'van de meest bekende soort', kun je ook commun gebruiken: l'asperge commune ('de gewone asperge') of la taupe commune ('de gewone mol').
Veel van deze woorden kun je ook als bijwoorden gebruiken: normalement, communément, simplement. Een veel gehoord bijwoord is ook franchement, dat al een beetje in de buurt komt van ons stopwoordje 'gewoon': c'est franchement immangeable ('dat is gewoon niet te eten'). Gaat het om iets wat je gewoon even moet doen, dan komt eerder simplement in zicht: tu vas simplement le voir ('je gaat gewoon even naar hem toe'). In een (verontwaardigde) ontkenning kun je ook comme ça gebruiken: tu ne peux pas passer comme ça ('je kunt toch niet gewoon doorlopen!').
En nu moet ik echt stoppen, want het wordt gewoon te veel!
volgende keer
Kunnen in Frankrijk Pasen en Pinksteren op één dag vallen?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten