('Frans spreken als een Spaanse koe')
Dat moet wel heel onverstaanbaar zijn, want eerlijk gezegd ben ik nog nooit een koe tegengekomen die welke taal dan ook fatsoenlijk uit haar mond kreeg. Er wordt dan ook wel geopperd dat het woord vache in deze uitdrukking, die al halverwege de zeventiende eeuw is opgetekend, een verbastering zou zijn van het woord basque of vasque dat Bask betekent, een oud Europees volk dat zich aan zowel de Franse als de Spaanse kant van de grens bevindt. In dat geval is het logisch dat een Bask aan de Spaanse kant van de grens minder goed Frans spreekt dan een Bask aan de Franse zijde.
Een andere hypothese stelt dat vache een verdraaiing van het woord basse zou kunnen zijn, dat vroeger dezelfde betekenis had als bonne ('dienstmeid'). Dienstmeiden werden vaak betrokken uit Spanje en Portugal en zij beheersten het Frans niet altijd even goed. Maar zo vaak werd het woord basse niet gebruikt en het is in deze betekenis in het Frans inmiddels geheel verdwenen. Erg plausibel lijkt de hypothese dus niet.
Het zou dus wel eens kunnen gaan om een combinatie van twee denigrerende termen. Comme une vache was en is in het Frans in het algemeen een negatieve aanduiding voor iets (denk aan gros comme une vache ('zo dik als een koe'), pleurer comme une vache ('voortdurend huilen om niets') en dat gold in de zeventiende eeuw ook voor espagnol. Zo betekende payer à l'espagnole ('op zijn Spaans betalen') 'erop los slaan' en was espagnolade een ander woord voor fanfaronnade ('opschepperij, grootspraak'). In de literatuur is ook een ander voorbeeld aangetroffen: il est sorcier comme une vache espagnole ('hij kan er niets van, lett. hij is zo slim als een Spaanse koe').
volgende keer
Hoe vertaal je 'kant' in het Frans?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten