donderdag 23 februari 2017

jeter son dévolu sur

zijn keuze laten vallen op, zich toe-eigenen

Een kleine veertig jaar geleden kon ik de pracht van deze kapel niet bewonderen omdat hij bezet werd door een rode stoet kardinalen die er stembriefjes moesten verbranden in een kacheltje tot hun keuze later op die dag viel op de Poolse paus. De uitdrukking laat zich niet makkelijk letterlijk vertalen, maar heeft van oorsprong alles te maken met de paus.  Het woord dévolu is namelijk afgeleid van het Latijnse  devolvere dat in de zestiende eeuw in het kerkrecht gebruikt wordt om aan te geven dat het eigendom van een in ongenade gevallen geestelijke toevalt aan de paus. Het laat zich raden dat van dit recht later herhaaldelijk misbruik is gemaakt: het werd een sport om iemand onwaardig te verklaren en zo in het bezit te komen van diens goederen. Vervolgens verschoof de betekenis van de uitdrukking ook naar andere prooien: zo kon een man ook jeter son dévolu sur een andere vrouw of man, waarbij het niet per se gaat om fysieke goederen maar andere fysieke kwaliteiten. Inmiddels is de connotatie van misbruik  niet altijd meer aanwezig en kan de uitdrukking ook gewoon gebruikt worden als je na lange aarzeling uiteindelijk je keuze op iets of iemand laat vallen.

volgende keer
Kunnen de Fransen ook een blok aan hun been voelen?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten