('niet je neus snuiten met je voet')
Als je dat zou kunnen, dan heb je misschien reden om jezelf op de borst te slaan. Er bestaat trouwens ook de variant ne pas se moucher du coude ('met je elleboog').
Om de uitdrukking goed te begrijpen, moet je echter de middeleeuwse betekenis van de uitdrukking moucher du pied kennen. Moucher betekende 'iemand beduvelen' en als je dat 'met je voet' kon doen, betekende dat dat je niet eens je handen nodig had om iemand te beduvelen, dat het heel makkelijk was om een ander te beduvelen, m.a.w. dat de ander een beetje een sufferd was.
Toen er in de zeventiende eeuw steeds meer straatartiesten verschenen die hun lichaam in allerlei bochten konden wringen, alsof ze hun neus met hun voet konden snuiten, beïnvloedde dit wellicht de al bestaande uitdrukking en begon men te zeggen dat belangrijke, invloedrijke personen zich niet gemakkelijk lieten beduvelen, 'hun neus niet met hun voet snoten' (het is in het Nederlands niet echt uit te leggen, je moet de dubbele betekenis van het werkwoord moucher in ogenschouw nemen).
Daarnaast had (en heb) je veel mensen van bescheiden afkomst die hun neus daadwerkelijk snoten/afveegden met hun elleboog of met de mouw van hun jas of trui. Iemand die dat deed ging dus door voor een laag opgeleide, onwetende en onbeduidende persoon. Iemand uit de elite snoot zijn neus uiteraard niet du coude.
In de loop van de tijd heeft de uitdrukking, door hem te ontkennen, een ironische betekenis gekregen en wordt hij gebruikt voor mensen die zichzelf beter, groter en belangrijker willen voordoen dan ze daadwerkelijk zijn.
volgende keer
luidt er tromgeroffel...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten