('hout aanraken')
Het hoeft natuurlijk niet op deze manier - in veel gevallen maken de Fransen ook een klopgebaar - maar de Franse uitdrukking laat wel andere mogelijkheden open. Vandaag is het Internationale Geluksdag en hoewel dat natuurlijk eigenlijk over Geluk met een grote G gaat, leek het me een mooie gelegenheid om eens te kijken naar Franse bijgelovige rituelen om het geluk af te zweren. Veel van die rituelen zijn uiteraard niet beperkt tot de Franse cultuur. Ook wij kloppen af en moeten dan wel echt, ongeverfd hout in onze directe nabijheid hebben. Dit afkloppen schijnt al terug te gaan tot de tijd van de oude Perzen en Egyptenaren. Het aanraken van hout bracht de Perzen onder de bescherming van Atar, godin van het vuur. De Egyptenaren dachten dat hout een weldadige vorm van magnetisme verspreidde. In de Middeleeuwen werd er een christelijke draai gegeven aan deze vorm van bijgeloof: Christus was immers aan een houten kruis genageld en door hout aan te raken kon je bidden om bescherming tegen tegenspoed.
Tenslotte nog enkele porte-bonheur ('geluksbrengers') die ik in het Franse taalgebied heb aangetroffen:
croiser les doigts ('de vingers kruisen'): al voor de tijd van het christendom een symbool van een magisch verbond.
la trèfle à quatre feuilles ('het klavertje vier'): vanwege de zeldzaamheid ervan. De vier blaadjes zeggen overigens in volgorde van aflopende grootte iets over succes, hoop, liefde en goed geluk.
la main de Fatma ('de hand van Fatima': de hand van de dochter van Mohammed, meestal gedragen als amulet, het zijn in feite twee handen op elkaar, waarbij de ene voor hoop en de andere voor bescherming staat)
le fer à cheval ('het hoefijzer'): hoefsmeden werden ooit een beetje gezien als magiërs, omdat ze met vuur en ijzer werkten. Je moet het hoefijzer wel aan de muur of boven een deur hangen en dan kan het je behalve geluk ook rijkdom opleveren...
marcher du pied gauche dans une crotte de chien ('met je linkervoet in een hondendrol trappen'): je moet dus niet met je linkerbeen uit bed stappen, tenzij er een verse hondendrol ligt... Je linkerbeen is symbool van verraad en bedrog. Door daarmee in een drol te stappen, beledig je als het ware het kwaad. Maar het mag natuurlijk niet met opzet gebeuren...
une coccinelle ('een lieveheersbeestje'): het beestje moet wel spontaan op je hand landen of ervan wegvliegen om te weten dat een project binnenkort goed zal slagen.
voir une araignée ('een spin zien'): voir une araignée du midi: profit, voir une araignée du soir: espoir (''s middags een spin zien geeft winst, 's avonds een spin zien geeft hoop')
pièce de monnaie trouée ('muntstuk met een gat erin'): als iemand je een munt geeft met een gat erin, geeft dat geluk. Helaas gaat het niet op als je er zelf een vindt of koopt.
toucher le pompon d'un marin ('de roos van een matroos aanraken'): dit klinkt bijna vulgair, maar het gaat om de rode knop die bovenop een Franse mariniersbaret zit. Tja, de kans dat je daaraan toe komt...
casser du verre blanc (lett. 'wit glas breken', maar verre blanc staat voor ongekleurd glas): zolang het maar niet om een spiegel gaat, want dat brengt zeven jaren ongeluk
le muguet ('lelietje-van-dalen'): deze klokvormige witte bloemetjes zouden ontstaan zijn toen Maria huilde aan de voet van het kruis. Op 1 mei geven Fransen elkaar deze bloemetjes cadeau om elkaar geluk toe te wensen.
s'embrasser sous le gui ('elkaar kussen onder de maretak (mistletoe)'): maar dat moet dan wel gebeuren als de klok op 31 december 12 uur slaat en het verzekert het koppel van een jaarlang duurzame liefde.
voir une étoile filante ('een vallende ster zien'): dan moet je wel tegelijkertijd een wens doen die je niet mag uitspreken.
jeter une pièce dans une fontaine ('een munt in een fontein gooien'): dateert uit de Oudheid waarin aan doden een munt werd meegegeven om de veerman te betalen voor de overtocht naar het hiernamaals.
(met dank aan www.aufeminin.com)
volgende keer
Op 21 maart (hoewel dit jaar - zoals vaker - is het al vandaag zo ver) is het equinox: nachtevening. Op de hele aarde duren dag en nacht even lang...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten