Uiteraard heb ik weer een beperkte keuze gemaakt uit het hele arsenaal aan mogelijke vertalingen voor ons werkwoord 'aandoen'.
Als je met 'aandoen' bedoelt dat je een elektrisch apparaat in werking stelt (dus als je in het Nederlands 'aandoen' ook kunt vervangen door 'aanzetten'), dan gebruik je het werkwoord dat in eerste instantie gebruikt werd voor vuur ('aansteken') en dat is in het Frans allumer. In al die gevallen gebruik je dus ook éteindre (lett. 'blussen') voor 'uitzetten'. Zo kun je dus allumer (en éteindre) la lumière ('het licht'), la télé ('de tv'), l'ordinateur ('de computer'), enz.
Bedoel je met 'aandoen' het aantrekken van kledingstukken, dan gebruik je het werkwoord mettre. Dit kun je trouwens ook gebruiken voor kledingstukken die wij niet zozeer zouden aantrekken, maar opzetten. Je zegt dus zowel mettre son manteau ('zijn jas aandoen, aantrekken') als mettre un chapeau ('een hoed opzetten'). Ook voor accessoires als brillen en make-up kun je het werkwoord mettre gebruiken: mettre ses lunettes ('zijn bril opzetten') en mettre du rouge à lèvres ('lippenstift opdoen').
Als je met aandoen bedoelt, dat je ergens een stop maakt, dan kun je s'arrêter dans of desservir gebruiken. Het eerste werkwoord kun je zowel voor transportmiddelen als voor de gebruikers daarvan inzetten (on s'arrête dans le centre-ville, 'we doen het stadscentrum aan'). Het werkwoord desservir heeft alleen het vervoermiddel als onderwerp: le train dessert les gares d'Avignon et de Tarascon ('de trein doet de stations van Avignon en Tarascan aan').
Faire ('maken, doen') is net als mettre een werkwoord met een heel groot betekenisspectrum, en dat kun je ook als 'aandoen' gebruiken in een context als Tu ne peux pas lui faire ça ! ('Dat kun je haar niet aandoen!').
Daarnaast bestaan er nog veel uitdrukkingen met 'aandoen' waarbij de vertaling van het werkwoord afhankelijk is van het zelfstandig naamwoord waarmee het wordt gecombineerd, zoals passer les menottes ('handboeien aan/omdoen'), maar als we die allemaal gaan bespreken, hebben we vele pagina's nodig...
volgende keer
Kun je in het Frans ook naast je schoenen lopen en betekent dat dan ook hetzelfde als bij ons?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten