(lett. 'het zich rustig (laten) verlopen')
Opmerkelijk is dat in beide uitdrukkingen (de Nederlandse en de Franse variant) onduidelijke verwijzingen staan: 'het', 'ervan', 'la', maar we begrijpen meteen wat we bedoelen. Het Franse la staat hier natuurlijk voor la vie ('het leven'). Eigenlijk betekent couler 'stromen' en wordt het gebruikt voor vloeistoffen: l'eau coule ('het water stroomt'). Het heeft echter in de loop van de tijd heel wat overdrachtelijke betekenissen gekregen, zoals 'lopen, lekken': un nez / un fromage qui coule ('een loopneus, een kaas die uitloopt') en als un navier coule, dan zinkt een schip. Daarnaast - en dat is voor onze uitdrukking van vandaag van belang - heeft het werkwoord al eeuwenlang niet alleen meer betrekking op vloeistoffen, maar ook op de tijd. Sinds de vijftiende eeuw heeft men het in het Frans over le temps s'écoule ('de tijd verstrijkt') en sinds de zeventiende eeuw kan men het hebben over couler des jours heureux: 'een gelukkig leven leiden'. En daarmee zijn we definitief aangekomen bij onze uitdrukking: een leven is ook verstreken tijd en als je des jours heureux kunt doorbrengen, kun je ook une vie douce ('een heerlijk leventje') leiden. Douce (vrouwelijk van doux, letterlijk 'zacht') heeft overigens de betekenis van 'fijn, zorgeloos' gekregen door de tegenstelling met une vie dure ('een zwaar (lett. hard) leven').
volgende keer
We leken de winter dit jaar over te slaan, maar ineens is het berekoud. Met welk dier wordt kou in het Frans geassocieerd?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten