('de honderd stappen zetten')
De uitdrukking is al een keer aan bod gekomen n.a.v. de honderdste post op dit blog maar nu staan we er weer even bij stil, om het ironisch te zeggen. De uitdrukking is misschien minder beeldend dan ons unieke 'ijsberen' dat natuurlijk ook 'tijgeren' of 'leeuwen' had kunnen heten en verwijst naar het zinloos heen en weer lopen van een gevangen roofdier in zijn dierentuinkooi. Gelukkig krijgen de dieren inmiddels meer ruimte in de dierentuinen, maar we kennen het beeld waarschijnlijk allemaal nog wel.
De Franse uitdrukking verwijst niet naar gekooide dieren maar naar 'gekooide mensen' als ik het een beetje respectloos formulier. Mijn excuses daarvoor. Het gaat namelijk terug op het kloosterleven. Als de monniken in een abdij vroeger namelijk een rondgang maakten door de kloostergang dan noemden ze dat faire les cent pas.
Nu roept het overigens ook vaak een ander mooi Frans woord op, dat gebruikt wordt voor grote overdekte hallen zoals monumentale zalen en stationshallen. Zo'n monumentale wachtruimte wordt wel salle des pas perdus genoemd ('zaal van de verloren stappen'). Zelf vind ik het woord heel poëtisch klinken en hoor ik als het waren de galm van honderden stappen langzaam via de gewelven verloren gaan, maar de uitdrukking schijnt te zijn ontstaan tijdens de Restauration, de tijd na Napoléon, waarin het koningschap weer in ere werd hersteld. In de gespannen politieke situatie die toen ontstond waren de kamerleden niet meer zeker van hun baan. Het volk had zich verzameld om te beslissen over de herverkiezing van ieder kamerlid. Deze kamerleden liepen te ijsberen in een belendende zaal. De koning, Lodewijk XVIII noemde de Kamer aanvankelijk la Chambre introuvable ('de onvindbare Kamer'), herdoopte haar toen de verkiezingen leidden tot resultaten die hem behaagden vervolgens tot la Chambre retrouvée ('de teruggevonden Kamer'). De kamerleden die hun zetel verloren werden aangeduid als perdus ('verloren') en degenen die hun zetel konden behouden als pas perdus ('niet verloren'). Ik geloof dat ik zelf toch maar liever vasthoud aan dat poëtische beeld...
volgende keer
nemen we elkaar in de arm
Geen opmerkingen:
Een reactie posten