faire la sainte nitouche

bron: dedexpressions.com

de vermoorde onschuld uithangen, een heilig boontje zijn, schijnheilig zijn
('de heilige Raakmijnietaan doen')

Welke heiligenkalender je ook raadpleegt, Sainte Nitouche zul je er niet aantreffen, evenmin als Saint-Glinglin ('Sint Juttemis'). Het gaat hier met recht dan ook niet om een echte heilige, maar om een schijnheilige.

Om heilig verklaard te worden, moet je twee wonderen verricht hebben die de door het Vaticaan aangestelde advocaat van de duivel niet heeft kunnen weerleggen, maar allereerst moet je een levenswandel gehad hebben waarop niets aan te merken valt en als vrouw moet dat uiteraard een kuis, liefst maagdelijk leven zijn geweest. Je moet dus een vrouw zijn geweest die zich niet liet aanraken, une femme à qui on ne touche pas. Je zou dus kunnen zeggen: on n'y touche pas ('men raakt het/haar niet aan'). 

In ironische zin wordt de uitdrukking sainte nitouche gebruikt voor een vrouw die zich heel kuis of anderszins onschuldig voordoet, maar ondertussen... De uitdrukking kan ook gebruikt worden voor iemand die een gebrek probeert te verdoezelen en dus 'de vermoorde onschuld speelt'.

Kunnen alleen vrouwen van deze hypocriete eigenschap beticht worden? Dat niet. Hoewel minder gebruikelijk, ook een man kan een sainte nitouche zijn, al wordt de uitdrukking nooit mannelijk (*saint nitouche). Wel kan bijvoorbeeld het woord air ('houding') worden toegevoegd: avec un air de sainte nitouche ('met de houding van een heilig boontje', 'als een heilig boontje').

de volgende keer

Hoe noem je in het Frans een 'bloempotkapsel' ?